ЙIАЬХЪЕННА КАНИКУЛАШ:
Е ДЕШАРЦА БЕЗАМ БОАЦИЛГА

Вай фуннагIа дувце а, ишколе кхетам бала гIерте а, бераш шоай лоIаме дола зама тIаэттай вайна. Вешта аьлча, берий бокъонаш геттара йоккха я, кхыметтел хьехархочун бокъонел а чIоагIагIа: бера тIачовха йиш яц, из хьа фоартан тIа ши ког Iочуэлла дагIе а; тетрадь хIана денадац, книжка эца хьайна ала йиш яц, цох «оскорблени» лоархI; классера араваккха йиш яц, еррига класс цо кхестайой а; етта-м мухха а йиш яц, тIаккха-м довнал боагIаргба хьона. Уж шеддола хIама-м ца деш, сатохаргдар хьехархочо, нагахьа санна шоай ханнахьа уж ишколе хьа а ухаш, дешаш даларе, бераш ях аз-м. Цхьадолча деношка хьехархой дукхагIа хул берел. Хьехархой, директора, завуча бехках из да оалалургдац сона, хIана аьлча хIара дийнахьа яхар мо цар беш бола болх бIаргагу сона. БIаргех-лергех маьхий а даьхе, кхоана ишколе дувлалаш аьнна чубахийта нах, интернета чугIолла даьшта-ноаношта ховргдолаш группа чу Iочуяздича, шоллагIча дийнахьа йоккха топ яьлча мо мара царех саг гуш хилац.
Къаьстта а цу тайпара хьал отт ишколашка цIайш долча хана; е гурахьа, Iай, бIаьсти цIахийца салоIаш болча хана. Эггара тIехьара масал да, бIаьстанара каникулаш. Уж дIайолалора тушола бетта 22-ча дийнахьа денз, бутт чакхбаллалца хила езаш яр уж. Бакъда царна тIехьа нийсделар Мархаш дастар. Из хоза, массанена – зIамигачарна а боккхачарна а – дукха дезаш цIай а да. Бакъда моллагIа хоза хIама ийрчадаккха йиш я. Каникулашта кхы цхьа ди тIатехадале а, цох а кхоачам хиланзар цхьаболча дешархошта. Бекарга бетта 2-ча дийнахьа ишколе дахка дезаш дола бераш, дукхагIдараш аргда вай, из кIира чакхдаллалца цIагIа даьгIар, бекарга бетта 7-ча дийнахьа хьадоагIаргдолаш. Кхыча дешашца аьлча, ши кIира ха яьккхар цар цIагIа, шоай юхь ишколе бIарга ца яйташ.
Деша баха безача хьалхарча дийнахьа Магасерча «Марем» яхача гимназена юхе нийсвелар со Iуйрийна, зIамагIа вола массехк дешархо шоай деза тIормеш текхадеш юха чуболхаш латтар, боккхагIбарех-м адам дацар цига гуш. ЗIамигабараш а бацар 2-3 саг мара. Цу дийнахьа бераш ишколе доагIача хана, Наьсарера Сурхо тIа кхаччалца бола никъ бихьар аз, ара бераш гургдарий-те, яхаш. Наьсаре – Наьсар-Керте – Эккажкъонгий-Юрта - Сурхо тIа наггахьа бер мара довнзар сона. Иштта хилар деррига кIира чакхдаллалца.
Хьехархой цу гIулакха сагота бар, хIана аьлча цар шоай календарни планаш я, хIара дIа ца луш йиса урок – балха тIехьабисар. Мичахьара дахьаргда цар юкъейитача урокашта эша сахьаташ, совъяьнна темаш дIа ца хьехаш юсе, берашта дуккха хIама ца довзаш, ца ховш дусаргда. ХIаьта математика а кхыдола а Iилмаш хьехараша яхачох, цхьа урок юкъеюте тIехьа тIайоагIараш кхетае хала хургда, хIана аьлча деррига Iилма чIоаггIа вIаший дувзаденна да. Вешта аьлча, дай-ноаной дукха сагота боацачох тара ба цар Iилма Iомадаьдар-даьдацар яхача деша. Йоккха ишколаш я, чухьа мел эша хIама долаш, гIалгIай къам кхолладелча денз, цу тайпара дешара хьалаш хиннадац вайга. Из деррига хьанна а сенна а деш да кхетаде-м мегаргдар хIанз-м.
Юкъ-юкъе, бераш цамогаш да, яхаш, хабараш хоз. Нагахьа санна уж 90% цамогаш дале, карантин хьаделла дезача кхаьчад гIулакх, хоам бе беза унахцIенон министерствога, дешара министерствога, паччахьалкхенга. Амма бIарчча кIираш цIагIа доахаш багIар сона нийса хетац. Сона хеташ, цу дерригне бахьан да дешарца безам боацилга.