Дунен беркат шийца дола ха
Гуйрено сомаяьха уйлаш
Хоза ха я гуйре, хоза хиларал совгӀа, геттара беркате ха а я. ТӀеххьара гӀа тӀеракхоссаш, Ӏан деношка моаршал хатта кийчлуш я гаьнаш. Шийла денош даржалехь, яхаш, ма даггара сухал беш, гуйре чуерзае гӀерташ, лел нах. БӀарий гаьнашта кӀалха, хӀара денна бӀараш гулде арабоал нах. ТӀера Ӏолега кхелехь, уж довдаде кийчъенна ягӀа гобаьккха Ӏаьржа, йоккха къайгаш. БӀараш докъадар чӀоагӀа лоархӀаме да, оалар боккхийча наха. Чура тӀаьда долаш дӀадаьхкача, доассаделе, талх бӀараш, чура тӀум къахьлу. Доаржадийя Ӏо а даьхке, докъалуш дадаш, ха йоаккхийтар оаха царга. Дукха хоза денош дагадохийт сона гуйрено. Бера хана чӀоагӀа сакъердалора са цу ханаца. Гурахьа кхачаш бола кхораш, Ӏажаш лаьрххӀа дӀабоахкар наха. Яьшка чу ча а дилле, хӀара сом каьхата юкъехьоарчабеш, шоайла теӀа бадаргбоацаш, дӀаоттабора ларма чу. Сов шийла, сов дӀайха доацача ларма чу, ца талхаш хийцца Ӏангара боалар, мезамотах бизза бола уж беркате сомаш. Ма хоза а хулар-кх Ӏан юкъе, ара легача лай чолпингашка хьежаш, хьай беша кхийна Ӏаж, кхор буаш! «Ший кулгаша кхедаьча беркатага хӀама кхоачаргдац. КӀеззига къахьийгача, Дала дуккха дикаш хьалу. «Аьхки хьоа кхийхкачун, Ӏай яй кхийхкаб» яхараш хозахета аьнна дешаш дац», - оалар боккхийча наха. Урамашка гӀолла Ӏоволавелча гу, ма даггара йолхьинг хьокхаш; нувхаш, гӀаьнаш гулдеш, царех цӀераш етташ, хьувза кхалнах. Селханара баьццара бедар хийца, чӀормаяьнна, кхоана оттаргйолча Ӏан гӀор лá еза гаьнаш кийчъеш ба нах. КӀир тохаш, гонахьара лаьтта охкаш, ца эша ткъоврош дӀахедаеш, боахк бахархой. Къона гаьнаш йохкача моттигашка, хӀанз шортта нах латташ гу.
Тахан йохкаш йола гаьнаш бӀаьсти, аьхки дӀайийча а дӀалаташ я оал цхьаццабараша. Бакъда, дӀаегӀачул тӀехьагӀа чӀоагӀлуш, овлаш дӀа-хьа хецаш, цун хила деза вахар дикка довзараша, га дӀайогӀа еза ха гуйре я, йоах! «Гурахьа дӀаегӀача, ший хила деззача боараме дӀадода цун лаьттанцара бувзам чӀоагӀбу гӀулакх; ахкан, бӀаьстан хана дӀайийча, низах чӀоагӀъенна дӀаотта дуккха халагӀа хул гаьнашта. Га дӀайогӀа еза гӀа дожача хана!» - оалаш хозар сона бера хана боккхийча наха. Ма дика а хет; хоза кулг теха латта бешамаш, гаьнаш ягӀа ковнаш бӀаргадайча! Йис кхеталехь, яхаш, тӀеххьара Ӏаьржа комсаш хьайоахаш, бӀарчча долча тайпара гайдолгаш Ӏочудехкаш, царех компот еш, сагӀийна дӀаекъаш йоал, Дала шийна хьаденнача беркатаца дог делаш йола кхалсаг. Йис кхийтача мара чаме хилац оал ябакх; цудухьа, йис йиларга хьежаш, бешамашка йоадаеш гу уж из гӀулакх довзараша. Бера санна доал ду цхьаболча наха шоай хӀаман. Царна бӀарахьежача, моллагӀчун а къахьега догьотташ хул… ХӀаьта, карта йистош мелий михо лестадеш дагӀаш нитташи баӀаши долаш, йокъаенна, къаенна ткъоврош Ӏоядаш, цӀаккха а кӀиро кӀайяьйий-хьогӀ ераш-м, аьнна хеталуш, маьлхаро михаца теркаш ягӀа гаьнаш зийча, цхьа хало хет дега… Беш хам баь варгвоаца Даьлагара беркат ма дий.
Цхьа гаргара воккха саг вар тха… ЦӀи йоаккхарг мел йолча сомий гаьнех йиза яр цун беш. ТӀем тӀа хинна саг вар из, вахара хам дика бовзаш, хӀаман хьурмат деш вар. ЛаьрххӀа гуржий мехка ухаш, кхихьар цо уж гаьнаш. Тахан-м моллагӀа йола га йохкаш ма йий вай мехка… Сай бера ханацара дагадоагӀа сона, ведараш йизза гуржий боалаш, хьайбаш цар тхоашта кхихьа, яьшкаш юззаш тайп-тайпара сомаш дӀаувттабаь. ДӀаьхача Ӏанна, шоай ларма чура хьаийбеш, буаш; тайп-тайпара сомаш хулар царга. Шийна тӀера сагӀийна кхеяьяр цу воккхача сага из беш. Са бера хана денз, воацаш ва из укх дунен тӀа, хӀаьта цо лелаяь беш, тахан а наха доккха беркат эцаш, цунна хоза ловцаш доахийташ, латташ я. Тракторо аьхача лаьттан тӀа когилгаш хьекхаш, шоашта напагӀ лохаш лел беш мелий котамаш; хьалха яьнна, лоам тӀара лоа мо кӀай, бедар йола боргӀал йолаш, гаьнна Ӏеха боргӀал хеза, гӀетташ картах тӀехтувсалуш, из оаз йолчахьа хьийдда дода москалий Ӏул. Дагадоацача хана ше бийба дезал шийна юхе гулбеш, лаьттара лехаш, хӀамилгаш царна хьалхашка Ӏоехкаш, царца хабар дувцаш, кхест жогӀара боабашк. КӀормацашта тӀехьаудаш, маркъилг санна гаьн тӀагӀолла урагӀаухаш, юха цигара чутувсалуча ший кӀоригашка хьалхьежаш, дунен раьза долаш, сакъердалуш дагӀа нана-пици. Хьа ца боаккхалуш, эггара лакхе баьлла боккха шафрана Ӏаж чӀоаггӀа тата деш цигара чубожаш хеза, хьийдда цӀагӀара аравоагӀа кӀаьнк, ма буаргба-кх аз хьо, яхаш… Ма безаме а да-кх хьо, гуйран сурт! Ма дукха хам баь варгвоаца хозленаш еннай вайна Дала! Гуйран цӀенача феца дог ловзаш водаш, дикка ладийгӀача, Ӏаламо дуненца къамаьл деш санна хет.
