Гонахьарча цхьайолча шахьарашка нийсвенначара фусам-нанна  (тха наьн-нанна) ийца ена хиннай цо «Зингер» оала кулгаца кхестаю барзкъаш тега машин. Из дезала чӀоагӀа эшаш хиннай, хӀана аьлча, тха нана а йолаш, пхи бер хиннад цар. МассагӀа хӀама тега езаш хул кхалсага. Цу хана-м юртарча а кхаленашкарча а наьха ательеш, фабрикаш, цехаш, хьаштдале лерттӀа хӀама эца тикаш а хиннаяц. Цо кхыча къамах болча нахагара ена из машин тӀа дахчан ботт боаллаш, из лакхера ӀотӀатоӀабе мара ца безаш, чӀегаца ше дӀакъовлалуш хиннай. Из ботт мишта бар аьлча, чемодан санна ко а дагӀаш, машин дӀа-юха яхьа аьттув болаш бар. Бакъда из чӀега талха а телха, цхьаккха дича дӀакъовлалуш хиннаяц из машин. ДӀа-юха хьош хилча, йийлла а йолаш, тӀаьн кӀалха елла яхьа езаш хиннай. Вешта аьлча, гаьна дӀа-юха яхьа аьттув хиннабац, из чӀега бохарах.

Саькура бетта Сурхо тӀара арвоаккхача хана, са наьна-да дукха тешаш хиннавац шоаш боахамах а лела мел даьча хӀамах а даьха, гаьнарча Казахстане Ӏохьоргхиларах.  Эпсар хьалха волаш салтий чубаьхкача, цхьацца хӀама хьаэцаш йоаллача фусам-нанна бӀарахьежаш лаьттав цӀен-да. Диъ зӀамига бер а цхьаькха мархӀадоаллаш а бӀаргадайнача эпсара къахийттачох тара да цу дезалах. Тха наьна-даьга аьннад цо, барзкъаш тегача машинагахьа корта а лостабаь:

- Из хьаэцалахь, берашта хӀама тегаш накъаяргья шоана.

ДӀакъовлалуш йоаца  машин мишта хьоргья йийлла а йолаш, яха, уйла дагахьа йолаш, из хьа ца эцаш йитай цо. Бакъда эггара тӀехьа шоаш зӀамигавар а воккхавар а цӀагӀара Ӏоъаравоаккхаш, машина ботт хьа а ийца, ӀотӀатоӀабаьб тха наьна-дас. Хетаргахьа, цу хана Дала гӀо даь хиннад царна. ЦӀаккха дӀакъовлалуш ца хинна машин «чкъартӀ» аьнна, дӀакъовлаеннай. Ше а цох йоккха тамаш яь, катеха из хьа а ийца, арваьннав фусам-да цӀагӀара.

Сибре Ӏобигача чӀоагӀа накъаяьнна хиннаяр из машин дезале кхувш доагӀача берашта. Цигара цӀабахккалца тха нанас лела а яь, цо цӀаенаяр бӀаьха а хала а никъ баь машин.

Тхона а накъаяьлар из, цунца цхьацца тегараш дора нанас, ше мукъа йолча хана.     Цу масало хьагойт Дала а дикача наха а гӀо деш хиннад бехк боацаш мехкахбоахача наха. Цу эпсара, из малав ца хойя а, баркал оалаш яр тха нана ше мел яхача хана.

ЦӀермашини Сибреи

Вай арадоахача хана, дукха къоаной хиннаб вай къаман. Царех цаӀ хиннав тха наьна-даь  да  Сурхо тӀара  Исмейланаькъан Идара Шовхал. Ши сесаг а цо баь дезал а болаш хиннав из къоано, мохк бохабеча хана. ГӀибухен Казахстане кхаьча хиннаб уж баха. Петропавловски областе Ӏеш хиннаб цун кхоачара нах. Цхьан дийнахьа, цун виӀий-йоӀ (цу хана зӀамига йиӀигилг хиннай из) Сахар лелаш хиннай коа гӀолла удаш, ловзаш, вахарца чӀоагӀа чам болаш. Бера фу хов? Яа хӀама а хилча, ловза, наб е моттиг а хилча; кхы хӀама мича эш цунна-м. Иштта лелача Сахара, геттара корта чубаха вагӀа даь-да Шовхал бӀаргавайнав.

- Дади, - хаьттад йиӀига, - фу даьд хьона, корта чубаха ма вагӀий хьо?

- Э-э, - аьннад воккхача сага, - йиш еха болх ба ер. Вай мехкахдахар ла магац сона. ЦӀермашина кӀалкхоссавенна, вала безам ба са. Из йоагӀача хана со хьаалалахь.

- Мегаьд, - аьннад цо дувцачох кхоачам боллаш дика кхеташ йоацача йиӀига.

Воккха саг-м виӀий-йиӀигаца бегаш бе ваьллачох тара ва, хӀана аьлча мел хала Сибре яле а, шийна теха леш Ӏаьдал хиннадац вай къамах болча къонахий. Дикка ха яьннай Сахар коа тӀа гуш йоацаш. Цхьа юкъ яьлча, удаш йоагӀаш хиннай йиӀиг, цӀогӀа детташ:

- Дади, дади, йоагӀаш латт хьона цӀермашин!..

ЦӀермашин йолчахьа Ӏо а хьежа, велавенна аьннад йоах Идара Шовхала:

- Даьра, Сахар, из сов масса ма йоагӀа, цун кӀал со кхоссалой, цо сох хьаэца хӀама дутаргдац.

Мел йоккха хало, бала шоашка бале а, вахарах дог ца дуллаш, иштта бегаш беш, саготонаш ловш баьхаб вай къаман нах дӀаьхача кхойтта шера.