ХӀанз а екаш мо хет цун оаз
Оздой Ӏамархана 70 шу дизарга
Цхьадола хӀамаш а нах а бицбе йиш йоацаш, вай дегашка бус даимленна. Осменаькъан Хьамзата ший цхьан байта тӀа аьннача беса, байча а дийначарца бахаш хул уж, шоашта тӀехьа дика гӀулакхаш дитар бахьан долаш. Цу мугӀаре ба гӀорбаьнна хинна паччахьалкхен болхлой, йоазонхой, артисташ, шоай къахьегамца мехка сий лакхдаь нах, кхыбараш. Цу тайпарча нахах цаӀ вар аьнна хет сона ГӀалгӀайчен халкъа иллиалархо хинна, укх шера 70 шу дузаш вола Оздой Ӏамархан. Вай мехкахо кхаьчавар иллиалархочун лакхаленга. Амма дӀахо а ваха кхело цунна ха еннаяларе, цо кхы а доккхагӀдола толамаш доахаргдар аьнна хет. Къаьстта а из накъаваргвар тӀехьа тӀакхувш долча ноахалашта вокал хьехаш вола хьехархо а масал эца мегаргдола саг санна а. Цун йоккха юбилей йолча шера из юха а дага ца вехача Ӏелуц, из вай декхар да аьнна хет сона.
Оздой Ислама Ӏамархан ваь хиннав 1955-ча шера Буро тӀа. Цига дӀайолаеннай цун дешара юхьиг, тӀаккха Минеральные Воды оалача шахьар тӀа деш цо ишкол яккхалца. Ший оаз дика дӀайодилга ховш вола зӀамига саг деша отт цигарча ашарий училище, из нийсделар 1972-ча шера. Кхы а цхьа шу даьлча, эскаре амал де вода, Бакурча куран тӀа лаьттача фецарча низашта духьаллаттача бӀухой мугӀаре волаш. Эпсара дарж долаш чакхдоаккх цо ший тӀема гӀулакх, бухсоццаш цох хул капитан. Ӏамархан хьинар долаш саг хинначох тара ва, шийна карагӀдаьнначох кхоачам баь ца Ӏеш, даим кердача лакхаленашка кхача гӀерташ, никъ баьб цо, Къилбаседа Кавказера ваьнна Гаьнарча Малхбоале кхаччалца. Ший ткъо шу даьннача заман чухь (1975), Хабаровск оалача шахьар тӀарча искусствай училищен иллиалархой отделене деша отт вай мехкахо. Цигара дийша ваьлча, ше Ӏомадаьр кӀоаргдеш, поалхам йолча нахаца оагӀув буллаш, 1979 шера Хабаровскерча ашарий театре болх бе дӀаволалу из.
ДӀахора цун кхел цхьан юкъа ювзаенна хул Владивосток оалача гӀалаца. ХӀанз из деша отт цигарча хьехархой институте, иллеш доахача наьха говзал Ӏомае дагахьа. ВорхӀ шера (1990-1997) шерашка къахьег Хабаровскерча ашарий театре, ховш ма хиллара цхьацца оперни спектаклашка дакъа лоацаш хиннав из цу хана а цул тӀехьагӀа а. Цунца болх беш хиннай, из ше санна хоза илли доаккхаш, тамашийна оаз йола цун фусам-нана Мизерная Татьяна. Волгоградерча ашарий театре къахьега хьех уж шаккхе а, дӀахо Ислама Ӏамархан ший Даьймехка кхоач. Наьсарерча оперни студе болх беш, дуккхача вайцига хулача концерташка дакъа лоац дезала дуэто (2001–2004). Сона хезачох, Магасе квартира а еннаяр царна. Цу хана воагӀаш-водаш хийла бӀаргаго йиш яр иллиалархо Магасе а Наьсаре а. Куц-сибат эздийча сага долаш вар из, цу сахьате зе йиш йолаш дар из лакхара культура йолча наха юкъе кхувш венилга, цхьа моллагӀа вола мугӀарера саг воацилга, хӀаьта цунца вӀалла куралах-сонталах хӀама доацаш санна хеталора. Цо вайцига къахьегаш яьккхача хана, моттигерча иллиалархошта цхьацца гӀо-новкъостал ду цо ший хьехамашца, хӀана аьлча цу хана из
духхьал иллиалархо хинна ца Ӏеш, хьехархо а вар. 2003 шера Оздой Ӏамархана лу «ГӀалгӀай Республикан халкъа артист» яха цӀи.
Арахьа волча хана а ший къам дагадоагӀаш, цунна пайдане хургдар де гӀерташ хьавоагӀа из. Масала, 2005 шера цо вӀашагӀйолл «ГӀалгӀайче» яха Волгоградера юкъарло, цун керте латташ дикка ха а йоаккх. Из болх цо тарбора Волгоградерча музыкальни комеде театра артиста гӀулакхаца. Хьехархо хиларах тарра, цигарча искусствайи культурани паччахьалкхен институте къа а хьегар Ӏамархана, иллиалархой къона ноахалаш кхедеш. ХӀаьта 2010-ча шера денз, Ислама Ӏамархан вар вай республикан президента Волгоградски областе гӀолла вола викал. Духхьал вай мехка яйза ца Ӏеш, цун оаз, иллиалархочун говзал йовзаш яр доазол арахьарча мехкашка а. Из ше а вар каст-каста дунен бе-беча мехкашка водаш, балхаца дувзаденна кердадараш, деза-доккха дараш довза гӀерташ, Ӏомадеш, балха тӀа царех пайда эцаш. Масала, из хиннавар США, Японе, Итале, Корее, Китае, Швейцаре, Германе. Вай мехкарча йоккхийча шахьарашка хезаяр цун оаз. ДукхагӀа йолча хана концерташка цо иллеш доахар ший вахара а балха а новкъост йолча Мизернаяйца.
Ше Волгоградерча театре яьккхача хана, цо дакъа лаьцад дунен йовзаш йолча оперни спектаклашка. Цо ловзаяьй Альфреда («Травиата»), Паччахьа Густава ӀӀӀ-чун («Бал-маскарад»), Базилио («Фигарос саг йоалаяр»), Эдвина («Сильва»), Данилай («Сакъердаме жеро»), Айзенштейна («Ӏимаьшк»), иштта кхычар йовхьамаш. ГӀалгӀай меттала дӀааьнна, сона дагадоагӀаш, цхьа илли дар цун. Из дар Осменаькъан Сосе Хьамазата байт ларде улла «Даьймохк дагаухар сона» яха илли.
Оздой Ислама Ӏамархан кхелхав 2015 шера, ший 60 шу даьннача хана. ГӀалгӀай иллиалархошта юкъе ший белггала а лоархӀаме а моттиг йолаш хургва из даим.
