ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Зуламхой вайна юкъе ба

Сево юхатохаргва кулга цӀена воаца саг?

Укх тӀеххьарча хана, дукха яьржай вай мехка гӀалгӀай къаман болча наха а, кхыча къамех болча наха а сагӀа дехаш йола моттигаш. Кхыча паччахьалкхен бахархой меттел, вайнаьха мотт а бувцаш, цхьаккха хӀамах бӀу ца къожабеш, е эхь-эздел хинна юха а ца боалаш лелаш, дукхагӀча даькъе кхалнах ба. Сона дагайоагӀача хана денз, вай къаман цӀаккха могадеш хиннадац сагӀа дехар. Тхьовра, эггара халагӀча хана, нахага халла мара хьалъяа сискал йоацача хана а, лоалахо волча хӀама деха вахар нийса лоархӀаш дацар. Бераш зӀамига долча хана денз, хьалхадоаккхар дас-нанас, доацачунна сатохаш хила везилга, лоадам боацача хӀаманна наьха наӀарга ахар нийса доацилга, хӀамах кадаш хила йиш йоацилга, наьха хӀаманна сутара бӀарахьежар дика доацилга.

ДагадоагӀа сона, зӀамига йолаш: «Цкъа сай наьна-йиша йолча ТӀой-Юрта ха йоаккхаш Ӏеш яр со. Цо со йигар лоалахошка, шийца саготалла. Тхо коа чудаьлча, отара кӀалха доккха бога оттадаь, боалий варени еш йоаллар из. Чай молаш долча тхона хьалхашка ера цо из, цхьан зӀамигача када чу. Тхо цигара чудаьхкачул тӀехьагӀа, хьехам бир сона сай наьна-йишас:

-Хьажал, - аьлар цо,-тӀехьагӀа а да хьона, моллагӀа дола хьайна хьалхашка дена кад е оаркхилг доссаде йиш яц, кӀеззига хинна а даар хилийта деза цу чу. Вай Ӏадатех, из сутарал санна лоархӀаш да. ЙиӀиг из ха декхарийла я.

Цу хана денз, дукха хӀамаш нийсде яьлар со, се йоккха ме хул. Цунца дувзаденна дар кхыча сагагара хӀама дехар а. Тахан латта хьал геттара хувцаденнад. ХӀара миӀинге го йиш я сагӀа дехаш латта зӀамига кхалнах. ДукхагӀча даькъе, кагий бераш а хул царна уллув. Цхьабараш коа чубоагӀа, шоай бераш тӀехьа а даьхе. Цкъаза теша лов царех, хьадеча къамаьлага ладийгӀача.

Ала деза, таро еха, хатар нийсденна кӀалвисача сага гӀо дехар гӀалат дац. СагӀа далар чӀоагӀа деза а дика а гӀулакх да. Вай дилла а оарцагӀдовла кийча да цу тайпарча сага новкъостал де. Бакъда, хьабеча балхах къехкаш, аттача вахарах кхе гӀерташ, гӀалгӀай къаман сага эхь-юхь диц а даь, лелараш шортта ба. Шоаш хинна а ца Ӏеш, шоай бераш доах цар цу новкъа.

КӀиранди. Сатийна яр ара. Маьлха зӀанараш хьестар хӀаьтта Ӏан кӀалхардаьнна, боча садоаха лаьтта. Дукха лаьттар со цу дийнахьа, тхоай коа тӀа бӀаьстан хьалхарча деношка хьежача маьлхо дийндаьча Ӏаламга хьежаш. Коа-карта кулг тоха а, балхах волла а хоза ди дар . Со цаӀ мара саг цӀагӀа вацар. Шортта дӀачу а яха, сай компьютер хьа а йийлла, болх бе хайра со. Дукха юкъ ялалехь, цхьа беррашха кхалсаг чукхайкар. Со дӀаараяьлча, шийца цхьа зӀамига йиӀиг а йолаш, сагӀийна хӀама дехаш яр къона кхалсаг.

-Кхоана Питере яха арайоалаш я со. ВӀалла хьай таро яле, новкъостал де сона. Бер цамогаш да са, - аьлар цо сога.

-Ай, хӀана дергдац аз новкъостал!? – аьнна, хийтар сона (хьалебер вайнаьха мотт хилча, къаьстта теша ловра). Со цӀагӀа чуяьлар, цунна каракховда хӀама да. Бакъда из аз луча хӀаманга хьежа лаьрхӀа хиннаяцар. Со цӀагӀа дӀачуяьннача юкъа, тха коара берий дикка мах бенна велосипед а ийца, яхаяр из. Из мукъагӀа машинаца хиннаяр. Со сагӀийна дала ахча ийца араяьлча, йоацаш яр са «хьаьша». ТӀаккха сона меттар, со дукха говш санна хеташ, яха хила тарлу из, аьнна. Цхьа ха яьлча мара кхетаданзар оаха, кхайканза енача «хьаьшо» тхоай велосипед лочкъаяр. Из а, лоалахой йиӀига хьааларах, гучадаьлар тхона. Дукха моттигаш я, цу тайпарча нахах зе даьнна. Уж, коа чу а ийца, лелабе безаш хьаьший бац. Е вайна царех къахета дезаш нах а бац. Из цу тайпарча наха вӀашагӀъелла чоалх я (эрсий меттала «бизнес» оал цунах).

Уж, чу а бита, шоай цӀеношка лелабу цхьабараша, шоашта царгара йоал а йоаккхаш, царгара ийцачох шоашта таро е а гӀерташ. Бакъда царех малагӀа беркат даргда ховш дац. Цул совгӀа, Далла хьалхашка малагӀа жоп цар лургда а хац. Вешта, цун уйла йоре-м, уж иштта хала а мича кхестаргбар. Сога хаьттача, тахан юхатоха дезаш зулам да из. Цхьан сага е шин сага дулургдац из. Ӏаьдало а вай массане а дакъа лоацаш, уж арахьара хьачубаьхка вайцига болабенна лела нах (Ӏаьдало енна бокъо йоацараш) арабоахаре чӀоагӀа нийса хургдар, аьнна, хет сона.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде