ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Сигала бода никъ билла 30 шу да

Вай аэропорта хьалхарча деноех

«Болаш ба фецара бувзам» яхаш корта а болаш, 1992 шера декабрь бетта 31-ча дийнахьа «Наьсархо» яхача газета хьалхарча оагӀон тӀа арабаьлар гӀалгӀай мехка а цун бахархошта а чӀоагӀа лоархӀаме бола хоам. Корреспондента Зангенаькъан Микаила Мухьмада яздора: «Декабрь бетта 30-ча дийнахьа, Сипсой -ГӀалий тӀарча аэродроме Ӏоессар Москвера йоагӀа нах кхувла самолёт. Из Ӏоховча баьхка хилар цхьан юкъа йолча администраце кулгалхо А. А. Котенков, ГӀР кулгалхочун декхараш кхоачашдеш вола инарал-майор Султиганаькъан М. А., кхыбола Ӏаьдала болхлой.

Сипсой-ГӀалий тӀарча аэропортера Москве, Россе а СНГ а кхыча шахьарашка самолёташ ахийта лерхӀаш ба укхаза».

Хьалха, цу моттигашка водаш хилча, е Минводе е Шолжа-ГӀалий тӀа ваха а, цигара дӀахо дӀаваха везаш а дар гӀулакх. Со-се дукха ихав Москве Шолжа-ГӀалий тӀара. Вайцига хьабоагӀа хьаьший е шоай мехка цӀабоагӀа нах иштта гобаьккха аха безаш хулар. ХӀанз из гӀулакх аттача дийрзадар, хӀана аьлча совлен ахча доаде дезацар таксех е автобусех телаш; дегӀа ца эша, совлен хало е езацар, самолёта тӀара Ӏоваьлча цӀакхача гӀерташ.

1993-ча шера даиман хургйола хьалхара рейсаш е болалу лётчикаш. Юххьанца цох цӀи тиллаяр «ГӀалгӀайче» аьнна, цул тӀехьагӀа, 1998-ча шера 1-ча сентябре денз, «Магас» яха цӀи лелаеш хьайоагӀа из.

1995-ча шера 9 августе денз, вайцигара самолёташ аха яьлар Москве. Уж йиъ яр, шиъ — ТУ-134, кхоалагӀъяр — ИЛ-18, йиълагӀъяр ЯК-42. Йиъэ а Ӏойоссар столицерча Внуково оалача аэропорте. Цхьаькха ТУ-134 яр, Санкт-Петербурге ухаш. Иштта Минводе е Ростове а рейсаш йора, цига ухаш яр ЯК-40 яха самолёт. 2002-ча шера «Магас» яхача аэропорта доалахьа хьаеннаяр ТУ-134 оала ши самолёт. Цу шера денз, из я Россе хьалхарча турпала Осканаькъан Сосаркъий Сулумбика цӀи лелаеш. Дукха ха йоацаш вайцигара Самаре йодача самолёта рейс а хьайийллай. Цо а дикка аттача боаккхаргба вай мехкахой никъ. Иштта рейсаш я Тюмене, Соче. Аэропорта кулгал деш хиннаб тайп-тайпара нах. Эггара хьалхара цун кулгалхо вар Хьоашалнаькъан Мухьмад. Цун вахарах кӀеззига дукхагӀа дувца ловра сона. Аз массехк шу хьалха «Сигала лийнна саг» аьнна, йоазув даьдар цох. Цун цхьадола муг1араш юха дагадохийта лов сона. «Геттара къона волаш, аз язъяьча байташта юкъе яр укх тайпара стихотворени:

— Сигалалелар ва со югаргйолаш,

О ма чӀоагӀа вашаш ва из сох!

— Из мишта ваш алал, дукхаяхарг,

Лаьтта лела со а ца вашача хьох!?

Вай къаьнача поэта а прозаика а Ведажанаькъан Ахьмада хоза хийттадар уж мугӀараш. Из ше а сатирик-юморист хиларах дар мотт сона из. ХӀанз из стихотворени сона дагайохара бахьан да, вай къамах хьабаьннача наха юкъе дукха дог-майра, шоай гӀулакх довзаш сигала лийнна (лётчикаш) нах хилар. Масала, тӀема хана шоашта хьалхашка латта декхар тӀехдика кхоачашдеш чакхбаьннарех ба Къоастой Ширвани, Оздой Мурад, Ӏарчакханаькъан Хасолта, Малсаганькъан Ахьмад. Маьршача хана цӀихеза лётчикаш бар Осканаькъан Сулумбик, Хьоашаланаькъан Мухьмад...

Элмарзий Мухьмад ваь хиннав 1950-ча шера Киргизе, ховш ма хиллара, из я вай мехках даьха хинна ха. Школе дийшачул тӀехьагӀа, из деша отт Керменчугски лётчикий училище. Из яьккхачул тӀехьагӀа нах кхувлача самолёташ тӀа болх баьб цо Шолжа-ГӀалий тӀа. Вай республика хьаяьчул тӀехьагӀа, Сипсой-ГӀалий тӀара «Магас» оала аэропорт хьайича бакъахьа хеташ, из дош гӀоттадаьр хиннав Хьоашаланаькъан Мухьмад. Цул совгӀа, цунна кулгал деш а хиннав из 2001-ча шера денз. Кхыча балхаш тӀа хила а вийзав цун. Шолжа-ГӀалий тӀарча а Нальчикерча а аэропорташка лела самолёташ маьрша леларгйола гӀулакх Ӏалашдеш, хиннав вай мехкахо. Цул совгӀа, цо болх баьб, къахьегама а вахара а Ӏалашон министерствон цхьан отдела кулгалхо волаш.

Цо хьийгача къин мах беш, 2004 шера цунна еннаяр «КарагӀдаьннарех» яха орден, кхыдола паччахьалкхен совгӀаташ.

Кхелхав Хьоашаланаькъанвар 2016 шера ноябрь бетта. Вай кагийча наха, тӀехьа тӀадоагӀаргдолча ноахалашта хоза масал хургда аьнна хет сона цун вахарах».

Цул тӀехьагӀа аэропортá керте лаьттаб тайп-тайпара нах, царех хиннав ЦӀокъанаькъан Р. М., Чуранаькъан М. Р., Йовлой В. З. Карарча хана юха а цунна кулгал деш ва Чуранаькъан Мухьмад. 

Ха дӀа мел йода, вай къаман аэропорта болх тоалуш дӀагӀоргба аьнна хет.

Аэропорта хьалхара директор Хьоашаланаькъан Мухьмад

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде