Ва бусалба нах, хIаман хьурмат де вай!

БIарг ма кхоачча йоккха беш я цхьан наьха доалахьа уллар. Цу чу боацаш сом бац дIа-хьа хьежача, хIара шера гаьний ткъоврош Iокагьялар кхерам болаш, иззал чIоагIа беркат а хулийт Дала цар тIа. Бакъда, цхьан шера цар тIара сом хьабаьккха даьша хIама ца деш, ахкан ханагара дIаболабеле лай кIалха баххалца, иштта Iолегаш дIабада уж, кхыметтел уж баа хьайба доацаш.

Таханарча дийнахьа а жагIа санна лийга бада кIалха Iажаш; талхаш, мозий никх гулбаь. Картал дехьа яхача кхалсага дувц: «Тхогахьа хьачуядача хьачий ткъовронгаш тIа чIоагIа дукха хьач летаб. IажагIа, чIоагIа чам болаш, алыча оала хоза. акха хьач ба из. Чуийца цхьа хIама дудалара цар акхарех, яхаш, уйла еш со лелаш; хьачаш бовр кхерам болча хьале кхоачаш латтар. Ткъовронаш са коа хьачуяде а, га наьха ма йий. Бусалба сага бокъо яц цу хIаман да къинтIераваьккха мара цу тIара Iобежар а тIехьа сом баа, цудухьа айса хьабаьха дIачубахьийта еллар со, бакъда тхона безац, оаха хIаьта а царех хIама дергдац, хьайна бита, аьлар цар.

Сай коа хьачууллача массехк йоккха йоацача ткъоврон тIара, 15 литр чуйодаш йолча ведара бухь кхехкка хьачаш баьхар аз. Хьалкхаьллача мезамотт санна мерза болаш, ма боккъал башха хьач а бар-кх хьона из. Сиха дIаэтта, доккха бога дизза варени хилар сона цу довш лаьттача беркатах. Шортта варене банкаш Iочуяьхар ларма чу; Iан, лай чоалпингаш легача сайренашка, корах арахьежаш, беркат лоаттадеча Низ кхоачача АллахIа хоастам беш юаргья».

Тахан урамашка гIолла Iоволавелча, цхьацца йолча моттигашка гуш сурт да из. Аз чIоагIа тамаш ю иштта бахача нахах… Деррига дIадаьлча, мецача, хала ханаш а Iазап а латтача мехкашка моцалах ца валлал цкъа кхалла а хIама доацаш бовш латта бусалба нах - вай вежарий, йижарий дагабоха безар вайна. Маькха чIегилгах, хи къургах вай хам бе безаш, даггара Далла хоастам беш хьестадала, гешт дар деха дезаш хIама да из! ЧIоагIа во хIама да саг хIаман хьисап доацаш, Дала шийна хьаденначун хам ца беш хилар.

Ма дукха адам а хургда-кх дунен тIа цхьа га, ши га дIайоггIал лаьттан чIегилг ялар-кх сога, яхаш, хьагаш; хIаьтта вIалла га хьа ца хулача, гIуми, тIаршше ийттIа латта лаьттеи мара хIама доацача мехкашка бахарий хьал-м вIалла дувца а мича эш. Дукха нах бовз сона квартирашка бахаш, ма доккха ираз дар-кх цхьа зIамига лаьттан чIегилг лелаеш укх чура араваьнна вахилга, дуаш мел дар базар тIара хьачукхахьа дезаш ва-кх хьо, яхаш, цу чура арабовла аьттув боацаш бахаш. Ма дукха ба ишттача хьалебарашта юкъе ший беша ягIача гаьн тIара хьалкхайда хьабаьккха Iаж, кхор баа хьагараш. Уйла е эттача, тамаш яь ца валлал хIама да-кх из! МоллагIча бусалба сага ха ма дезий, шийга мел дар деннар АллахI волга, Цун къахетам ца хилча, цхьаккха хургдоацилга, тIаккха мишта доаду Дала хьаденна беркат иштта хам ца беш.

Цун эгIазлонах ца кхераш, деррига дIадаьккха, къел яйтаргйий-хьогI сога Кхеллачо, аьнна, уйла ца еш. Низ кхоачаш волча АллахIа - м из атта да! ХьалхагIа, зехьа хIама доадеш хилча, из миссел хIама цахиларах моцалла Сибре байнарий къа ма гIолда вайх боккхагIчар аьлча, дог тохалора, кхерам чубоссар, тахан-м сага теркалдой-хьогI цу тайпара къамаьл. Сона тамашийна хетар да-кх, нагахьа шоашта беш йизза латта из беркат ца дезе, дезараша хьадаьхке дIахьо, аьнна, кхайкарал даь, интернета моттигашка хоам баь, цох хIама дергдарашка, дезарашка из дIа ца дохьийташ хилар. Шеко йоацаш ма дий, дезараш шортта хургболга. ХIама зехьа довр хургдацар, маьл а хургбар Даьлагара. Дукха ба вайна юкъе, цхьа боккха боацача лаьттан кIаьд тIара шортта беркат чуэцараш, кхыметтел телха Iобежа сом ца бойтараш. Тахан хам барга хьежжа хургья цар кхоане! Телхачара урсаца дIабоаккхаш, цхьа сом байтац Дала денначун хам бе ховраша. Iолегаш бовш латтача сомех хьаяь варени, компот, повидл хьай цIагIа ца езе, из дIайохка йиш ма йий хьа, Даьлагара беркат цхьан хIаман тIа соцаш мичад, шортта даржаш ма дий.

Со бер хиннача хана, дагадоагIа сона, геттара дукха, чIоагIа латар гIамагIаш, хIара сага коа, бешамашка шортта ягIар уж. Цу хана кхалнаха цхьа гIамагIа Iоежа йойтацар, Iурра новкъа арабаьле, лакхера хикисеца къайла йола кхехкка гIамагIай ведараш Буро тIа хьалйихье, ехке, шоашта мел эшар дахьаш цIабоагIар. Цхьа хIама дойтацар, из дIадихьа дохка хиларах доаккхал деш, хам бора. Беш йиззе дIайийя, цига хьалйихье йохкар моша хьажкIаш, кхийхкараш. Ийс, итт сагах латташ хинна дезал а ма кхоабар цу беркатах. Из яр дийнахьа кхо автобус мара цига хьал, Iо ца йоагIаш хинна ха, тахан-м цаI дIаяхача шоллагIъяр хьатIаотташ, никъ бизза пIелг санна газелаш, автобусаш ма лелий. ПаргIато яьржа зама я. Квартирашка бахача наха юкъе дукха ба-кх тахан балкона тIа яьшкаш Iоувттаеш, цхьацца баьцаш, хаьсаш дIадувраш, уж хьахинна бIаргадайча гIадъухараш.

ЖагIа мо кIалха лийга бадача шафрана Iажашта бIарахьежаш лаьтта, лакхе боахкарашкахьа хьалхьежар со… гIийла уйла ессар: «Кастта акхар хьале хургба-кх шо а… кхаьча, лаьтта Iолийга бадаш, бадаш, худар хинна, мозий гув тIагулбенна дIабаргба… Маьржа-яI, ма нийса а лийннаб-кх вай дай, биза кIад тIехбаханза Iац яхача хана! ХIаьта хьинар долчар-м бера санна доал ду шоашта Дала денначун, шоашта къахьега низ беннача Кхеллачун хоастам беш, Даьла низаца лаьтто хьалучунца дог ловзаш бах уж.