Дешархочо, ший дега чу, чIоагIо йир из фекема хьалаха аьнна. Из хатар хиннадар Маево оалаш хиннача станцен юхе. Йоккхача саго дийцачох, из улла моттиг Смертное яхача хин бухе яр. Йоккха юкъ ялалехьа шийна тIехьа кхы а дешархой баьха, Куприянова Аннас йийцача меттиге кхаьчар из. Гилкемаца хин лакхе гIолла го а боахаш, йIаьха гIажамаш хин кIала хьекхаш, дукха къахьийгар бераша. Юххера а шоаш лехар корадича санна хеташ, аквалангисташи цигара хаьхои оарцагIбаьхар цар. Хаьхочо Ющенко Гаврилаи, Себежскеи, хин станце аквалангиста, бакъдир, хин кIала уллар фекема долга.

Йоккха юкъ ялалехьа, тIема водолазаша, фе кемах дисар арадаьккха техкар, из мичахьара енай а, малагIча хана цига нийсъенний а. ДIабихьача тохкамо гучадаьккхар, из малагIча авиационни заводо арахийцай, малагIа шу, сери, номер йолаш а я. Хайра, фекема полковой номер а. Фекемача ваьгIар вар, зIамагIа вола лейтенант, Оздой Мурад. Из хиннав цу хана — 431-ча Краснознаменни истребительни авиационни полка, 315-ча Рижски истребительни авиационни дивизен, 14-ча истебительни авиационни корпуса, 15-ча фе арме 2-ча Прибалтийски тIема летчик. Оздой Ахьмада воI, Мурад, ваьвар 1922 шера, бIаьстан хьалхарча бетта 10-ча дийнахьа, Назране. ТIом тIабенача хана, из чакхъяьккха вар Шолжа-гIалий тIара аэроклуби Армавирски авиашколеи. 20 шу даьнна волаш, авиационни звеноя командир хилар цунах. ТIом бе волавеннача хьалхарча дийнахьа дIагойтар, кхерамо ше юхаозаргвоцилга. ЦIеча седкъа орден луш дIаболабелар тIема аренашкара никъ. Чечелницке яздаьча «Летчики на войне» яхача книжка тIа дувц: «Низ болаш ва Мурашевский Алексей яха летчик. Цун аьттув хилар — деррига довзаш хиларах да. Виъ сага нийсса ба тIема наькъашка изеи, Оздой Муради. Эггара хьалха хиннача сигларча тIема юкъе, виъ фашист эшавир цар. Котало шоашка йолаш, массехк моастагIчун фекемаш чудахийтар майрача бIухоша. Из тIом баь юхабоагIаш, духьала яьлар царна «Фокке Вульф» — немцечун ши самолет. Ка луш бацар, дег чу кхерамах хIама доаца, вай летчикаш. Сигала беча тIема юкъе атта тувлавала йиш я. Иштта, цхьан дийнахьа бодача тIема юкъе шийцарчарна тIехьависар Мурад. Йоккха юкъ ялалехьа го бир цун фекема моастагIаша. Ялх «Фоккер» яр из сиглара чувайта гIерташ. Ялх моастагIа, цхьаннена духьала тIом беш вар. Айлуш, лохлуш, ма даггара, фекема кхестадеш тIом бодар лакхе... Дукха ха яр дов дода. КIаьдваларо кулгашка, ма хетта, болх хьабайтацар, юхь тIарча хьацаро бIаргаш хьалдизадар. Йоккхача топий пхорч доладелар моастагIа волчахьара. ТIехьашкахьа кхы а шиъ вар, ма даггара, дов деш... Фу хургда-хьогI аьнна хийттача хана, мичара йоагIа ца ховш моархашта юкъера арахьелхар вай «Якаш». ТIема юкъе эшаш мел дар, Iомадеш хилар Оздой Мурад. Из тамашийна майра летчик вар. Деррига фекемаех дар дайзар цун, ший кIоаргалца. 248 тIема гIаттар долаш чакхъваьлар из. Сигала гIолла го боахаш цо даьккхад, 157 сахьати, 53 миноти, царех 54 сахьати 33 миноти лакхе лира тIом беш, фашист ший низах вохавеш даьккхад. Оздой Мурада сиглара чудайтад бархI моастагIчун кема, «Фокке-Вульф 189» юкъе йолаш.

I944 шера, наджгамхой бетта 25-ча дийнахьа Маево оалаш хинначе станцен лакхе, шийна тIадила декхар кхоачашде айвеннача, моастагIчун герза кIала нийсъвелар майра летчик. Сов чIоагIа яьча духьаленах, чудежар цун фекема. Из хинна диъ ди даьлча хоам бера цIагIарбарашка, дийца варгвоаца майрал хьокхаш, тIема юкъе вахар хаьдад шун воIа аьнна.... Бакъда, из иштта дацар! Даьла боккхача къахетамаца Мурад дийна висавар! Фекема чудоагIача хана, парашютаца чукхоссавала кхийнадар цун. Сакхетам чура ваьнна, дерригача дегIа доагам долаш човнаш хинна ила Мурад, фашисташа есарал вигар. Немций концлагерера, массехказа, вада гIийртар из. Чехославакеи Пруссеи дар из. Вада аьттув балацар цун. 1945 шера, Польше доазон тIа дIатIабаьннача Советски бIухоша, мукъаваьккхар из.

Ший дог ураоттадаь, юха а тIема наькъашка араваьлар Мурад командир звена волаш. 1946 шера, ший цIен нах лаха Казахстане вахар, тIема аренаш тийхка, этта вола летчик. Накха бизза орденаши майдилгаши ядаш цIенах кхийттар Оздой Мурад. 1995 шера, котало яьккха 50 шу дузаш, РФ президента указах, цунна елар Россе турпалхочун Сийлен цIи. 1999 шера вайцара къаьстар дог дизза денали майрали хинна, мел вовзараша везаши, доккхал деши лелаваь Оздой Мурад. Хала ди дар из, вай къаман хIара сага! Из дагара ваьнна ха йоагIаргьяц вай къаманга! Укх деношка Мемориальни комплексе дIабихьар, «Сиглено кхеваь турпал» яха, цун тIема наькъа хетабаь бола гойтам. Оздой Мурада 100 шу дуз. Гойтаме хьахьокх цун беррига вахара никъ. Шийна тIехьа йоккха лар йитача сагах лаьцараш, довзаргда цига.....