ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

ГIалгIай борз туркий киношка

«Барбароссы  «Барбароссы», «Меч Средиземноморья», «Альпарслан», «Великие Сельджуки» яхача цIихезача туркий сериалашка дакъа лоацаш ва Угурчанаькъан Адам

Даь-дас, массе хана, кара Iоховаь дукха къамаьлаш дора цунца. Хьалха дIаяха ханаши таханара деноши юкъе кхувлаш дувцар, бокъонца вола къонах аьннача дош долаш, деналах, эзделах визза волаш, ший сий лорадеш ваха веза дунен тIа яхаш.

Из цо вувца саг, массе хана хана, ший бIаргашта духьала увттавеш уйлангахьа водар зIамига Адам. Дуккха а ший вахаре дайна волча даь-дас, цун бIарахьежаш ваьгIий оалар: «Визза саг хургва укхох кхийна ваьлча!». Цун кертах кулг хьекхаш, ший берал дагаухар воккхача сага. ХIара хургволча къонахчун вахаре, зIамига бер долаш даь, цхьацца, къонахчал чIоагIдеш дола гIулакхаш хул. Бераша доаккхал а деш, боккхийбараша юхатохаргволаш...

Адама вахаре дукха хилар уж тайпара денош. Цхьаккха кхерам боацаш шийцара кIаьнкаш цецбоахаш дола гIулакхаш леладора цо. Воккха мел хул, чIоагIъенна дIаэттар Адама дегIаца из оамал. Массе денош цхьатарра а долаш ваха магацар цун! Гонахьа безам тIаоза хIамаш дукха дар.

1979-ча шера Экажакъонгий-Юрта ваьв Адам. Цу ханара моллагIа бола кIаьнкаш санна, латараш долча киношка хьежа чам хулар цун. Майра духьал увттача актерашта меттала ше увттавеш уйланга водар кхувш воагIа юртара кIаьнк. Визза къонах цох кхувш латталга-м цIагIарабараша зийра, цхьаккха саг юхе вуташ йоаца, чIингаш беча говра тоссавенна тIахайна, ма даггара ше чукхосса гIерташ тувсалуча цун ка ца луш цо из хахкача.

ТIехьагIа Адамах цхьа дика доттагIа ваь, цун корта IотIабехкаш хьестадала доладелар, сагаца барт ца кхеташ хинна из боча хьайба. Спортаца безам болаш кхастача Адамах, тхэквандо, Россе чемпион хул. Тренер волча Камурзой Iийсас, геттара чIоагIа дезадалийтар цун дега из гIулакх. Ший тайпара йола корейски спорт дукха езаш, тайп-тайпара толамаш доахаш дIавахар из.

90-ча шерашка Россе сборне юкъе бахар, цу тренеро кхебаь кагирхой. Спорто Адама вахаре лоархIаме моттиг дIалаьцар. Массарел кот хила гIерташ къахьегаро, дуккха кхыдола наькъаш гучадоахар цун дега. ЧIоагIа чам болаш дIадодар, спортаца гаргало хетта вахар.

1997-ча Экажакъонгий-Юртара № 1 йола ишкол яьккха, Паччахьалкхен университете деша эттар, дуккхача яхьашка белгалвоалаш хьавоагIа спортсмен. Спорткомитето еннача направленех вахар из деша, хержар, технология и предпринимательство яха факультет. Деша вагIе а спортацара бувзам ца буташ дIаводар Адам.

Украине дIайихьача Европа чемпионате котало яьккхар цо. Ди денгара мел доал, дукхагIа толамаш доахаш, дIаводаш лаьтта из, 1999-ча шера армейский рукопашни латарах мастер спорта хилар цох. Дешар йисте даьккха, вахаре цхьа оагIув хьалаьца водаш вар Адам. 2003-ча шера тхэквандо команда Борзов Бахьаудин волча кикбоксинге дIачуяхар.

2006-ча шера Угурчанаькъан Адам вахар, рукопашни оалача латарах йолча, къамашта юкъерча турнире толам баккха. 16 паччахьалкхенашкара дикагIа бола спортсменаш гулбенна турнир яр из. Хьалхара моттиг йаьккха цIавера цигара Адам.

ТIехьагIо, цу турнире дакъалацаро доточа майдилга да вир цох. Тхэквандо, кикбоксинг йита Прайдерча коммерчески латарашта юкъе вода цIий кхехка зIамига саг. Брюс Лис юкъе доаладаь, джиткундо яха латар дезалу цун. Россе чемпионаташка из хьокха волалу из. 2014-ча шера спорт йитий, кхыдола наькъаш техка волалу Адам, бакъда, спортсменашцара бувзам хоадабац.

Москве волаш, новкъосташа вовзийт цун цIихеза российски актер Пореченков Михаил. Кинорежиссер, продюсер, актер волча цо кино юкъе дакъа лаца вех Адам. Каскадер волаш ше дIахьокха везаш хул из. Цу хана дийцар цхьацца бахьанашца аьттув боацаш дус, бакъда, кино юкъе вахара-м дегIа хул цун... 2020-ча шера Туркий мехка боал цун из аьттув. Цу мехка дукха ха яккха лаьрхIа хиннавоацача Адама хьал хувцалу, цхьацца бахьанашца. Кавказера цхьан хана цига дIабахача наха, шоай бераш Iомаде, спортивни ишкол кхолла оал цунга. ДIаболабу цо ший болх гаьнарча мехка....

Йоккха юкъ ялалехьа Стамбуле кикбоксингах чемпион хул цох. Къаьстта цу чемпионато белгалбу цун дIахо хургбола никъ. «Барбароссы», «Меч Средиземного моря» яхача сериалашка ше хьокха вех из. ЦIихезача туркий канало хьокхаш долча киношта юкъе вода, гIалгIай юртара зIамсаг. ДIадахача шера гурахьа дайра наха из кино. Османски импери ювцача сериалий чулоацам чIоагIа кIоарга хул. Контракт чIоагIъйий шин сериале болх беш хул Адам. Цхьа бутт цхьан сериале боаккхаш, шоллагIча бетта кхыйолча сериале къахьегаш болх бу цо.

Каскадерски тоабаш 25 сагах латташ хул. ХIара дийнахьа ворхI даьлча дIаболалора болх. Цу юкъе дIачуваьлча, боккъонца, цу гаьнарча ханашка хье волаш санна хеталу. ТIера дувлаш ламаз деш, хIама юаш дIахьора оаха денош. Из деррига чакхдаьле, сайран чуводача хана, цу ханацара озаваь хьаваьккха таханарча денга дIавелча санна хеташ хулар. Боккъонца бола къонахий баьха ханаш чIоагIа дог дIалоацаш я.... Цу чу ваха безам хулар, дувц Адама. — Шера из болх беш со чакхцавоалаш хIама дисадац,- вел Адам. ПIелгаш, ког. ПIендараш кагдеш моттигаш хиннай. Из болх аттабарех бац! Тха моттиг лоархIаме я сериалашка. Эггара чIоагIагIа цIихезача актерашка хьажац тхога санна...

Тха гучадалар спецназ йоагIаш санна хул. Дукха моттигаш хул бIаргаш дIадийхка болх бе безаш... Шийгара цхьаццадараш юкъе доаладе а бокъо лу цун продюсераш. Ше ма варра вовз из массанена. «Барбароссы», «Альп Арслан» яхача киношка цо хьокхар тамашийна болх ба. Цу лоархIамеча шин проекте къахьегаш воллаше, 1915-ча шера хиннача, Чанакаллински тIема хетадаьча кино болх беш хул из.

«Заключенный» яхача криминальни сериалера болх, ши сери йоаккхаш къахьийгача бут цо. ГIалгIай къамо кхеваьча Адама эшаш моттиг хилац цох. Тхьовра, бер долча хана, даь-дас Iочуделлар, ший моттиг хьахьокхаш хул цун вахаре. Денал, яхь, эшача массе хана гIо де кийча хилар, эздел, иштта кхыдараш лорадеш дIахо хьу цо ший никъ. Уж оамалаш бахьан долаш чIоагIа лоархIаши, везаши хул къона актер гонахьарачарна юкъе. Адама новкъост хиле дIаотт туркий мехка цIихеза актер вола Ардуч Барыш. Туркий дуккхача киношка вовзаш волча цо, кавказера борз аьлий цIи тул Адамах.

Из вовзалехьа гIалгIай къамах цхьаккха ца ховш хиннача актераша, дувцийт Адамга вай мехках. Вай къаман наха тхьовра денца хьадахьа Iадаташ, оамалаш ювцаш тамаш ю цар. «Гуш да хьо яхь йолча нахах хьаваьнналга» оал цунга из вовзараша. Ший эздел лорадеш болх беча гIалгIачо дуккхабараш цецбоах. — Беркате оамалаш йолаш, массе оагIорахьа атта болаш, цхьа дика нах ба уж актераш- вахаре. Цхьан дийнахьа болх дIахьош, актриса лозаеш моттиг эттар. Бехк тIабила хьежар къонача туркечоа-каскадера. Бакъда, из деррига бIаргагуш лаьтта Алтан Энгин корзагIа иккхар: «Бокъо яц шун! Из саг цу гIулакха вIалла бехке вац! Аз дехке доахаргда шо цу хIамах!» ТIехьа тIа йоагIача хана «Салахуддин аль-Аюби-Иерусалим хьаяьккхар» яхача сериале болх бе лаьрхIа ва из. Пакистански кинематографисташца бергба цо болх. 1187-ча шера бусалба наха хьалха ваьнна 88-шу хьалха крестоносцаш каралаьца Иерусалим хьайоаккх цо. Цу хана цар, цIий Iоухийташ оттадаь хIама, царца оттадайтац цо бусалба нахага. Керасташ боа ца беш дIабохийт цо, Иерусалиме хьачуаха бокъо а лу. Цу ханарча исторе дувц: «Ураме гIолла IовоагIа Салахуддин соцаваь хаттар дир жIарг кач уллача къоаночо: «Хьога котало кхаьчай Иерусалим хьаяьккха.

Кераста наха бусалбашца оттадаьр царна духьала ца доаккхаш мишта Iийр хьо?! Шун кхалнаха, берашта, къоаношта урсаш хьекхаш чакхбаьлар уж... — Сона сай бусалба дино бокъо лац, уж тайрпара хIамаш леладе! Тха дегашка къахетам бах массе хана», — аьлар Салаххудина. Кераста къоано цецваьнна висар... «Шун дино бокъо лаций шоана чIир леха шоашца къиза хиннарашца?!»

«Тха дино бокъо лац къиза хила! Во даьчун духьала дика деш даха йоах тха дино!». — тIатехар цо. Цецваьннача кераста йоахар: «Ма хоза дин да оаша леладер! Ваха дукха ха йиса йоацача хана, нийсача новкъа ваьккхар со Дала! Бусалба дин хьатIаэца воал со. Хьалхадаккха сона де дезар цу гIулакха!» Салахуддина хьалха оалаш им дилар кераста. Ше дийна мел волча хана, бусалба дина хоза гIулакхаш леладеш ваьхар из. Цун лара тIехьа дIабахар, цох хьабаьнна хиннараш а.

Дукха къамаьл хилар тха Адамца. Вахарах, белхах, дIахо йодача хана ше де лаьрхIачох дийцар цо. Ший мехкацара безам, дийца варгвоацаш, боккха ба цун. Къам хьаоттара 30-шу дизар массанеца цхьана дIадахьа, цIавенавар из туркий мехкара. Тамашийна хоза оамалаш йолаш, гIалгIа ше хилар лакха лоархIаш, хьаькъал долаш саг вар Адам. Ха, вIалла, дIа мишта яхар а хац цунца вахарера гIулакхаш дувцаш.

Ма эшалба вай къаман денал дола, эздий бола, къонахчал лорадеш бола кагий нах! Даьла къахетам хилба вайца массе хана! Саг, хьо сихлелахь дикал йоаржае!

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде