ТӀехьарча шерашка, цу оагӀонцарча къахьегамхоша шоай болх дикка тоабаьб ала лов. СМИ гӀулакхаш а аттачахьа доах цу хӀамо; хоза, дика даьккха сурт чӀоагӀа лоархӀаме да. Цу оагӀонцара болх тӀехдика дӀахьош хиларца, белгала бола нах ба вай тахан.

Цар гойт вайна шоай сурташка гӀолла мехкарча Ӏалама, истореца ювзаенна моттигаш. Дукха ха йоацаш, кӀезига дацар цу оагӀонца тоаде дезараш, хӀаьта тахана-м вай дегаш шоай сурташца гӀадкхувл цар, цецвоаккхаш да цар начӀал а.

ГӀалай моттигашта, боламашта, йоккхача кхетаченашта хетабаьча сурташцарча боккхача балхал совгӀа, кхыйола моттигаш а цу юкъе чулоацаш хилча дика хургдар. Фуд белгалде гӀертар?

Мехкарча юртий, шахьарий моттигаш саготалла даьхача сурташца, гонахьара дуне вайна хьахьокхараш ба бувцараш. Цул совгӀа, массахана видеосъемкашца хьатӀадаха деза из деррига.

Укх тӀехьарча 30 шера доккхий хувцамаш да Илдарха-ГӀалий тӀа, МагӀалбике, Шолжа-Шахьаре, Эккажкъонгий-Юрта, Буро кӀалха хиннараш. Иштта йовзаргйоацаш хоза тоаеннай кхыйола моттигаш а. Къаьнара клубаш, ишколаш, тикаш яьгӀача моттигашка керда, таханарча ханага хьежжа йола гӀишлош хьалъяр иштта оттабаь хьабоагӀаш болх ба. Бакъда из деррига а, вӀалла ца хилча санна, дов йиш яц селханарча деношца. ХӀара юрта, шахьаре бахача наха лов аьнна хет сона, цхьан хана уж моттигаш мишта хиннай гойташ дола сурташ шоай тӀехьений тӀехьенга дӀахьокха, боча долаш дӀадьхка доададе. Альбома оагӀонаш тӀа, флэшка тӀа уж леладеш хилча, мичча хана хьаийца хьажа хайча, дега боккха тоам хул, селханара денош духьалъ - отт.  ХӀаьта де дезар фуд?

Смартфон, сурташдоахарг мел яраша из деррига хьатӀадоаккхаш, компьютер чу лораде деза, кхы а дикагӀа да дӀачуденна сурташ хьаарадаьха дӀадаьхкача. ВӀалла а хало хулаш гӀулакх дац из. Наха дагадохац, лоалахошта, гаргарча наха, балхарча новкъосташта салоӀаш, къахьегаш болча хана сурташ даха.

ХӀаьта дунен ха чӀоагӀа сиха хувцалуш ма йий… Кхоана из саг, цун елаш хинна юхь, оаз, цо дувцаш хиннар кхы хозаргдий хац вайна. Массехк секунд йоаеш сурташ даьхача, видеога гӀолла дӀаяздича, хана йӀоахалца дукха хӀама дагадохийтаргда. Дуккхача наха дешаш, къахьегаш хинна, уж хьалкхийна моттигаш тахан йоацаш я, уж дагайохийташ дола сурташ а корадагӀац, лаха эттача. Цудухьа чӀоагӀа лоархӀаме да цу оагӀонцара архив ший цӀагӀа лелаяр.

Мел дукха моттигаш я тахан, уйла е эттача вай бӀаргтоха хьагаш, дукха хӀамаш вайна дагадохийтаргдолаш, бакъда ханнахьа сурт даьккхадаларе, тахан хьаийца, ӀотӀахьажа мара везацар. Деррига хувцалу ший ханнахьа. Цхьа моллагӀа, ший тайпара да аьнна хета хӀама зийча, сурт даккха хьай телефонаца.

Тахан иштта лоархӀаме деце а, кхоана дезаш хургда из, вайна тӀехьа ураоттаргбараш, цецбувлаш, хьежаргба царга. Вай къаман нах массахана цӀенош дотташ, дараш кхыча тайпара тоаде отташ хьабоагӀа. Лардагара доладеле, оашош мел беш бола болх, Ӏоюллаш йола кирпишк хьатӀаяккха. ТӀехьений тӀехье хьежаргья, тамаш еш, царга дӀахьокха йиш я, мел дукха къахьийгад дӀабахараша шоашта, тӀахьа тӀабоагӀаргбарашта фусамаш кийчъеш, вахара моттигаш тоаеш.

Вай массане кӀоаргга уйла е езаш хӀама да из. Хийла, ураме гӀолла Ӏодоладелча оалаш хоз, дӀарча моттиге из дар, укхазахьа кхыйола гӀишло латтар. Дагадоха дукха хул наьха, бакъда, дӀахьокха хӀама хилац.

Къаман истори да-кх из а. ЧӀоагӀа чам боацаш хеталу дӀаьхача истола гонахьа багӀараш, е мугӀ баь дӀаэтта латтараш, кийчбенна латта футболисташ санна хьатӀабахар. Из цӀаккха а хургдац сага бӀарг тӀаозаш… Хийла, цхьа доккха хӀама гойташ хилча, цига гулбеннача хьаьшашта, тӀахьожарашта доаккх сурт, хӀаьта гӀулакхе боахкараш е эггара наьха бӀаргаго безам бараш гуш хилац.

Тоаде деза из гӀулакх! Таханарча гаджеташка гӀолла секунд ялалехь, хоза сурт даьккха, дерригача дуненна из гойта ийш я минот ялале. 30-40 шу хьалха вӀалла из тайпара хӀама хила йиш йий-хьогӀ, аьнна, хеталургдар. Дикка хьежача, хӀара сага хоалургда ший дегӀаца сурташ дахара начӀал долга. Кхоанарча вахаре ма тамашийна хетаргда ер, аьнна, шоашта мел хетар, тахан хьатӀадаккха хьажа, шоай аьттув болаш. Хана йӀоахалца кхетадергда оаш, цу хана шоашта дагадеха хиннар мел доккха гӀулакх да, дерригача дуненга дӀахьекхача дика хӀамаш корадергда шоана оашош лорадаьчунца. Дукха хозаленаш, тамашийна моттигаш корайоагӀа го боахаш, хӀаьта телефон таханарча наьха бе массаза хул.