Экологе хьал лорадар
Ӏаламах дог лазар
Беркате хӀама доаржадарах, хьаллацарах болча оагӀоно белгалдечох; экологе хьал лорадеш къахьегарашта юкъе эггара хьалхара мугӀ дӀалаьца латт вай мохк. «Экологи» яхача къаман проекта федеральни проекташа тӀадиллар лакхача боараме чакхдаккха, хьаллаца аьттув баьннараш Россе 85 моттига юкъе 7 мара яц. Укх тӀехьарча ялх шера дӀабихьа болх ба тӀахьожам бераша теркалбаьр. 2019-ча шергара 2024-ча шерга кхаччалца, экологе хьал тоадеш хьийга къа да тахан гуш дар. «Россе Президента тӀадилла юкъеяьккхача «Экологи» яхача къаман проектага гӀолла боккха болх дӀабихьаб вай мехка. Россе кхыча мехкашта юкъе дикка белгалдоалаш, из беркате никъ дӀабахьа аьттув хилар вай», - аьлар вай мехкадас Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас.
Экологе хьал лорадар, цох дог лазар вай республике, дешашца аьнна доацаш, боккъонца дагадоаллаш да. «Экологи» яхача къаман проекта чуйодаш йолча «Хин моттигаш лораяр» яха федеральни проект хьаллоацаш, лоархӀаме кхетаченаш дӀакхихьар вай. Цу мугӀарера доккха дика да, Магасе гӀолла дода Шолж цӀендеш дӀабихьа болх. 4,6 километрага кхоачаш хий да кӀалхара кӀийле меттайоалаяьр.
«Лорае хьунаш» яхача проектага гӀолла 70 эзар совгӀа га дӀаегӀай вай мехка. Хьун болхлоша къахьегаш, «Дагалоаттама беш», «Хьунаш лораяр» яха боламаш дӀакхухьаш чакхбаьккха болх ба из. Иштта вай республико дакъа лоац, «Россе хиш» яхача болама юкъе. 2024-ча шера из хьаллоацаш араваьннача 79 эзар совгӀа вахархочо 305 километрага кхоачаш хин моттигаш цӀенйир. Из боккха болх дӀабихьа 9000 совгӀа нувхаш юстаръяьхар. Боккха къовсам лоаттабу тахан, бокъо йоацаш гаьнаш тедача гӀулакха духьала. Мехкадас тӀадилла, хьун тӀахьожам дикка чӀоагӀбаьб вай республике.
«Лорае хьунаш» яхача федеральни проектага гӀолла къахьегаш, хьалхаяьннача 12 моттига юкъе да вай тахан. 26 гектар хьунаш меттаоттаяьй 2024-ча шера. ДӀадахача шера хинначул пхезза лакхагӀа айденнад из гӀулакх укх шера. 2023-ча шера меттаоттаяьраш 5 гектар хьунаш мара яцар. Экологе хьал тоадара, лорадара тӀехьа къахьегаш хиларал совгӀа, тахан дуккхача кхыча моттигашта масал хинна долх вай.
Россе экологе политикан вахаре дикка къахьегаш, лакха толамаш доахаш дӀагӀоргба вай мохк дӀахойодача хана а.
