Дунен кинон дегӀаахар
«Дошо гӀала» яха кинофестиваль гӀалгӀай мехка керда проекташ йоаржаеш я
Кино даккхара болх даггара баржаш латт вай мехка, тӀехьарча шерашка. Белгалде деза, из гӀулакх хьаллоацаш къахьегараш культуран оагӀон болхлой санна, мехкара кагирхой а болга. Массане дегашта дезаденнарех дар Дзортанаькъан Мадинас вӀашагӀделла беламе кино. ГӀалгӀай паччахьалкхен телевидене араяьнна «Зокх» чӀоагӀа езаш тӀаийцар бахархоша. 1996-ча шера денз, цу тоабо арахийцар цу лостамагӀа дола дукха фильмаш. Бахархоша теркалдечох, эггара чӀоагӀагӀа наха зувр дар, актёраша йовхьамаш мишта ловзаю. МоллагӀа хӀама сакъердаме, наха дезадолийташ духьалдахьа ховра царна. Массанена езаенна «Зокх» дӀакъайлар бархӀ шу хьалха, бакъда Дзортанаькъан Мадина, республикера культуран оагӀув хьаллоацаш, къахьегаш хьайоагӀа укх массехк шера. РФ кинематографистий Союза республикерча оагӀонна хьалхалатташ, республикерча Паччахьалкхено, Россе кинематографистий Союзо дӀахьош йолча «Дошо гӀала» яхача кинофестивала дукха низ дӀалуш я из тахан.
Россе кинематографистий Союза кулгалхочун гӀонча волча Лаврентьев Клима белгалдечох, вай республика тахан доаккхал де йиш йолаш я цу наькъ тӀа. «Голливуд» яха дунен тӀа эггара цӀихеза йола киностуди хьаеллача дакъа лоацаш хиннаб гӀалгӀай. Ерригача Къилбаседа Кавказа, мехка лоархӀаме да из. Дунен кинематографена ший дакъа юкъедихьа я ГӀалгӀай республика. Паччахьалкхе меттаоттаеш дукхача халонех чакхбовла бийзар наьха, бакъда кхоллама наькъ тӀа къахьегарий низ, безам сагага бохалургбац. «Дошо гӀала» дӀахьоча юкъа, цу йоккхача проекте дакъа лаьцад 27 мехко. Х кинофестивале 87 кинолента гойтар проекто. Царех 52 документальни дар, 20 – лоаца фильмаш, 15-ловзара. ХӀара рижиссёра ший уйла гойт цу балхашка.
Хьажархошта-м вӀалла дага а хургдац, хӀара болх вӀашагӀболлаш мел къахьега деза. Вай хьожаш ши сахьат доадеш дола кино доаккхаш баьхкараша; хӀама яа, салаӀа тӀера ца боалаш; вӀашагӀделле хул хийла. Массехк кино доаккхача дакъа лоацаш хул автор. ХӀаьта кино хьакхоллар, ма дарра аьлча, дукха хьинар, сатем, сабар, хьаькъал эшаш болх ба. Шоаш дӀагойташ болча турпалхой оамалаш хьатӀаэца еза актёрий, иштта ца хилча, боаггӀача боараме ловзалургьяц юхь. Из деррига дегӀаца чӀоагӀде атта дац… Диъ дийнахьа проекте дакъа лоацаш хиннай Магасера, Наьсарера, Пхьилекъонгий-Юртара, Инаркъера, Яндарера культран балхах йола моттигаш. Культуран гӀулакхех йолча Министерствон кулгал деча Лаьнанаькъан Залинас теркалдир, кинофестиваль дӀаяхьара болх паччахьалкхен 100 шу дизарца бувзабенна болга. Республикерча бахархоша яхьашка оттадаьча пхе кинон юкъера хьахержар толашагӀбола ши болх.
Эггара дикагӀа дола гӀалгӀай кино кхолларах доагӀа совгӀат дӀадихьар «Даьхен, къаман гӀулакха латтар» яха болх вӀашагӀбеллача ЦӀечой Ринас. Къилбаседа Кавказа эггара дикагӀа дола кино да аьнна белгалдир Картайнаькъан Азас, Хашенаькъан Лолитас, Йовлой Заура къахьийга вӀашагӀделла «Декрет № 93» яхар. Къамий оамалаш, Ӏадаташ, лоархӀамедараш довзийташ да цхьадола балхаш. ТӀемах лаьца кинош дукха дар укх шера, хӀана аьлча карарча хана вай массане дегашка латташ хӀама да из. «ТӀема духьала» яха Алекс Константина кино белгалдир гӀалгӀай республикерча культуран гӀулакхех йолча Министерствон совгӀат денна. Къилбаседа Кавказерча халкъашта юкъерча кинофестивало кхоллама наькъ тӀа къахьегарий говзал гучайоаккх тахан.
ГӀаьбартой-Балкхарой мехкарча кинематографистий Союза кулгал деча Шибзухов Басира теркалдир, «Дошо гӀала» СКФО режиссёрашта юкъе лакхера моттиг дӀалаьца латтилга. «Бахархошта яхьаш езаялара бахьан да, тӀахьожама кхелахоша шоай гӀулакх боаггӀача боараме, озбезамаш доацаш дӀахьош хилар»,- белгалдир Шибзухов Басира. Геттара хоза дийцар цох нохчий мехкарча кинематографистий Союза хьалха латтача ХидаевгӀар ХӀарона. Тахан вай хьакхоллашдар, кхоана ураоттаргйолча тӀехьенна эшаш хургда, цо лорадеш дӀаходахьа деза гӀулакх да из. Теша лов, тахан вай дӀахьош болча наькъах цар доаккхал дергхиларах!
