ГIалгIайчен хьаша тIаэцар
ЗIилбухерча Россе къамашта юкъерча, культурахи спортахи йолча, фестивале хьокха оттадир гIалгIай къаман кхоллама балхаш
Одной из незабываемых страниц XII Фестиваля культуры и спорта народов Юга России, проходившего в Грозном, стала выставка подворий разных регионов Кавказа, в том числе и ингушского подворья, знакомившая гостей и участников этого форума с культурой, искусством и национальными традициями народов Юга России. Гостей ингушского подворья знакомила с материальной и духовной культурой нашего народа Зейнеп Дзарахова — известный этнограф, сотрудница Республиканского Дома народного творчества Ингушетии им. заслуженной артистки России К. А. Евлоевой. Свой рассказ она богато дополняла историческими справками и сюжетами из устного народного творчества ингушей.
Иштта цига баьхкабар вай говзанчаш. Цар хьекхар массане дог ураоттадеш йола мастер-классаш», — аьлар Зайнапа тха газетага.
Кавказера аьшкацара балхаш дувцаш, мастер — класс юкъе йоалаяйтар Зайнапа. Хьаьшашта вайзар Къилбаседа-Кавказе санна, арахьа, дIахо а вовзаш вола аьшкапхьар Галай Адам. БIарг тIа ца отташ хоза гойтам бар, дахчан пхьар волча, Цхьорой Аюпа кийчбаьр а. Хьокха оттадаьдар дахчан креслаш, гIалаш, дахчанца гом бохийташ тоадаь сурташ, иштта кхыдола балхаш а.
Хоза къахьегам бар, суртанч йолча, Оздой Лидай кулгаша кхеллар. «Эхо дзурдзуков» яха суртий дуне дар цига хьаьшашта оттадаь. Таханара, къаьнара ханаш вIашка оттаеш хоза баь болх бар из. ХIаьта болх чкъаьран цIоках баь бар. Дуккханешта тамашийна хеташ хIама дар, иштта сурташ кхоллар. Автора сийрда уйлаш, дег чура нигат хьокхаш дола балхаш ца хьожаш саг тIехьавоалалургволаш дацар. ЛаьрххIа къоастадаьча доазон тIа дIахьош хиннача, спортивни яхьашта юкъе бар вай атлеташ. Геттара хозахеташ тIаийцар гулбеннараша, тха хьувзаш багIача, вай филармонерча артисташа лийкха къаьнара иллеш. Селханара ха хьахьокхаш бар уж.
КIувсаш хьадеш йола говзанча, Iахильганаькъан Райшат, вай ноаноша шоай кулгашца деш хинна кIувсаш мишта хиннад хьокхаш яр ший истола тIа. 1924-ча шерара орнаменташ тIайолча альбома тIара орнаменташ юкъе ухийташ бу цо болх. Цун говза даь кIувсаш юкъедоацаш цхьаккха гойтам дIабодац. Иштта форуме латтар, Малсаганаькъан Тухана цIерах йолча музеера хIамаш, паччахьалкхен кхоллама музеера балхаш. Геттара хозахеташ хьожаш хилар хьаьший, «Барт» яхача, театральни коллективо хьекхача зоахалол дувцача сюжетага.
Вай даьша бийца кIоарга мотт, цар хинна хьаькъал хьагойтар цар цу сюжете. Деррига йисте доалаш хьаьший тIабийхар, гIалгIай къаман эздийча даарах чам баккха. «Иштта дIакхухьача форумаша тайп-тайпара къамаш гулду, барт чIоагIбу. Из гIулакх дIадоладаьр вар, ший хана олимпийски чемпион хинна, Арсмаканаькъан Исраьил. 2009-ча шера цо хьалхле лоацаш, ГIалгIай ловзараш дIадихьар вайцига, цул тIехьагIа Кавказа ловзараш хинна, Къилбаседа-Кавказера, деррига къамаш чулаьцар цар. Циггара юхьиг йолаш я, хIара шера дIакхухьаш йола, е таханара фестиваль а», — аьлар Дзараханаькъан Зайнапа.
