ДжабагIанаькъан Халимата никъ
ГIалгIай къаман Iилман вахарах йола, вайна ца йовза оагIонаш
ГIалгIай Iилман исторех дола лоархIамедараш, гучадаьннад тахан! Франко-ГIалгIай кхуврча кулгалдеш волча, юкъарлен болх лелабеча Боканаькъан Iийсас дIатIаийцар шийна ДжабагIанаькъан Висан-Гиреи, цун дезалеи йола биографи язъе. Из боккха тохкама болх дIахьош, цу дезалах дар, ма дарра, тохкаш Висан-Гире цхьан йоIах шийна корадаьчох «Парижера корадаьр» аьнна цIи тиллар Iийсас.
Шийна гучадаьннар дувца сихвелар къахьегамхо, «Сердало» газета дешарашка. Халимат Висан-Гире йоккхагIа йола йоI хиннай. 1950-ча шера Парижерча Сорбонна университете филологически Iилман доктор йолаш диссертаци кийчйир цо. Тахан, Парижерча Сорбонна университета библиотеке, долаш да из белгалдеш дола каьхаташ.
Докторант хиннача Халимата язъяь тема, «Польски литературацара турецко-польски исторически бувзам» яхаш хиннай. Из цIихеза гIалгIай йоI яьй Петербурге 1913-ча шера. 1920-ча шера цун да, нана баха дIабахаб Франце, цигара, 1924-ча шера Польше кхаьчаб. Цигара овла болаш хиннай, ДжабагIанаькъан Висан-Гире цIен нана.
20- шу даьнна йолаш, Турце вахача гIалгIачунга, маьре яхай Халимат. ТIема лор хиннача Абдул-Iазизаца уж баха ховш Стамбуле. 1938-ча шера Висан-Гири ший цIен наьнаца Лолайца, зIамагIйолча йоIаца Тамарайца, Польшера Турце ваха дIавода. Цу шера французски, романски филологии, литератури яха оагIув хержий, Стамбулерча университета филологически факультете деша отт Тамара. Цу университете деша безам болаш, чIоагIа из моттиг езаелий хьовз йоккхагIа йола йиша Халимат. Сов чIоагIа цун из дезаш хиларах, цига деша бокъо ле цунна аьле, найцага дехар ду Висан-Гире. Абдул-Iазиза из пурам делий Стамбулерча университете деша отт Халимат. Дешар ахча тела дезаш хул, цудухьа, цига из дешаш хиннача пхье шера ахчанцара гIулакх шийна хьатIаэц дас, Висан-Гире. ТIехьдика дешаш Стамбулера университет чакхйоаккх шинна йишас. Диплом хьаийцачул тIехьагIа Коньи, Малатьи, Аданы яхача регионашка, иштта Стамбулерча ишколе французски мотт хьехаш хул Халимат.
Цу моттигашка тIема декхараш кхоачашде дIахьожавий хул цун цIен да. Халимата Iилман никъ цу тIа сацац. 1946-ча шера Парижерча университете доктарантура йоаккхаш хул из, цул совгIа, Польшеи, Турцеи Iилман белхаш леладу. Цу хана арахец цо, Франце, французски меттала дола ши книжка. Халимата цIена бувцаш, ховш хиннад французски, туркий, польски, английски -метташ. Ший диссертаци кийча хилча, Турце цIаяй, Стамбулерча Технологически университе хьехархо йолаш къахьега йолалу Халимат.
1966-ча шера Америке яха дIайода из. БIаргий лор волаш, цига болх бе дIахьожаваь хул цун цIен да. Тенесси штатерча Вандербильта университете, французски мотт хьехаш, дуккхача шерашка болх бу Халимата. 1983-ча шера бекарга бетта, 70 - шу ха яьнна йолаш, Америке вахар хад Халимата. Ший даьна, Висан-Гирена юхе Стамбулерча кашамашка дIайол из. Иштта дIаьхий дола вахар диад, гIалгIай къаман хьаькъалах йизза хиннача йоIо Халимата. Дала гештдаьрех хийла из!
