ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

ДIа-хьа хьажа

Наькъа кхерамзленца дувзаденнарий мах баь варгвац

Наькъаш тIа авареш хилара бехке болча наха доагIача таIазарех, тахан дукха дувц. Царех дукхагIа бараш боарам боацаш сиха машен хехкараши, наркоманаши, корта бохабеча маларо хьаьра баьхараши, машен лерттIа дIалалла ца ховраши хул. Бакъда, ца дийцача ца воаларех да, цхьаккха тайпара наькъа тIарча бокъонашта (правилашта) терко ца еш хилар.

ХIара денна, Iуйран, сайран машенех диккъа хулача республика наькъашка вай зувш да из хьал. Светофора, «зебран» юхе кхаьчача дагабох гIаш дехьабувлараш.

Эксперташа тахан зувш латтача хьалах, наькъашкара гIулакх дикка зувш хьежача, дог тохалу меттигаш кIезига яц. IовоагIа Илдарха-гIалий тIарча троутара тIа гIолла ши саг.

Ше леладечун вIалла уйла ца еш, бордюра тIа ваьлий гIа боах цхьане. Йиш яц иштта де! Ца ховш ког бордюра тIара баьнна наькъа тIа воале, дагадоаца во хьахила минот эшац. Мишта хул наькъа тIа селлара фе воацаш... Духьала отт цхьаькха сурт — жагIа тессача наькъа оагIонца бера кулг лаьца йода кхалсаг. Тахан гуча суртах дуккхача кхалнаха дечох, наькъа йистаца дода бер.

Уйла е эттача, вIалла тамаш яь ца валлал «корта боаца» хIама да из! Мичахьа лел цу ноаной уйлаш цу хана, ха безам бар са! ВIалла цахада телефонацара къамьл да бехке, е уйла дIа ца кхачар да... Со кхетац цу хIамах!

Назране, МагIалбике, Шолжа- пхье, Илдарха-гIалий тIа дукха я наькъашка геттара фе хила веза моттигаш. Из сурт гуш да-кх базара юхе, автовокзалашка, хIамаш йохкаш долча доккхача кхуврчий наIарга.

Къаьстта цу тайпара, нах геттара дукха гуллуча лоралуш лела боагIа-кх гIаш лелараши машенаш хехкараши. ЛерхIам хила беза шоайла! Вай мехка цхьа наггахьа мара тохац гIалат ваьннача гIашлочунна (пешехода) гIод. Из нийсхо вайцига еш сона дайнадац укх масайтта шера.

ХIана яха хаттар отт! Жоп массе хана а цаI да — безараш, бовзараш оарцагIабаьхе дIадужаду гIулакх вIалла кхераме хIама ца хилча мо. ГИБДД болхлошта юкъе корабоагIа гаргала бараш, хьа гIалат къайла доаккхараш. Вайцигара хьал иштта дале а, ерригача Россе регионашка-м из тайпара гIалат дувлийтараш атта кIалхара балац.

Цкъарчоа-м доагIа гIод дизза токхаргда цар! Вай наьха оамал я, цкъа наькъа тIа ваьле мара хьал-Iай ца хьожаш. Беррига никъ ший кара болча воккхача баьре дар санна хул болар а, хьажар а. Цунга хьежжа я вай хьалкхувш йола тIехье а. Бераша деррига а боккхийчарна бIарахьежаш Iомаду. Наькъа оагIон тIа бувла машен хехкараш а царех ба.

Ше харцахьа сецача мара уйла яц, кхераме гIулакх накъа тIа ше оттаделгах. Из деррига зувш хьалкхув, хIара денна, цар ишколе дIакхувла бераш. Алал, тIаккха мичахьара, хIангара эца деза цар нийсадар?.. ГIаш водар зувш хила веза шийна гонахьара сурт.

«Со дехьавалийта бокъо я», яхар гаьнна дIадилла, хье мо болча нахаца лерхIам а лаьце. Уйла е, гIаш водар ца зувш вус машенача вагIачо... Бахьанаш дувца эттача дуккха а хул, масала — баьде йолаш, никъ готта болаш, харцахьа оттаяь наькъа знак, ара боад латтача хана баьде барзкъа дувхаш вода саг а зе хала хул...

Из деррига вай теркаме ца лоаце, аварийни хьал вай наькъашкара дIадаргдац цIаккха а. Машен эккхийта воагIачун, гIаш водачунца лерхIам хила боагIаш санна, гIаш лелар а машенаца водачун хьал довзаш, кхетадеш хуле, тоалургда вай гIулакх.

Цхьа барт тайна, из теркам беш хила вай! ЦIагIара аравоалаш, ишколе цхьа хьехар ду тахан бера: «ДIа-хьа ма хьежалахь!»

Машенаш лелача наькъ тIа кхаьчача кхыча тайпара хила деза из! ДIа-хьа массехказа хьажа веза!

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде