Даьхе езаш хилара белгало
ГӏалгӀай мехка боккхача безамца белгалду Даьхен турпалхой Ди
ГӏалгӀайчен исторе оагӀонаша хьагойт; денал, майрал дола Даьхен лорбой дукха хилар, цар вахаро къаьгга хьагойт уж шоай мехка мутӀахьа болаш, тешшаме бахархой, гражадански декхар кхоачашдеш хьабаьхка хилар.
Паччахьа ханашка денз, ГӏалгӀайчен викалаш, шоай мехка амал дика деш; майрал, денал гойташ хилара тӀехь белгалбоалаш; бакъ волча сага тӀаэтта шоай са дӀадала кийча болаш; наьха вахар лорадара цаӀ санна отташ, паччахьалкхен кортамукъале хилара тӀехьа латташ хиннилга гуш да.
Музейшка, дукхача дешара моттигашка, паччахьалкхен оагӀонашка вайна нийслу гӀалгӀай эпсарий, инаралий цIераш.
Георгиевски кавалераш а ба царна юкъе, шоай са ца кходеш латаш, моастагӀа эшаварах йола йоккхий цӀераш енна. Иштта Сийлахь-боккхача Даьймехка тӀем тӀа, ГӏалгӀайчен эзараш болча бахархоша, тӀом баьнначул тӀехьагӀа а яьхкача исторе тайп-тайпарча ханашка, шоай Даьхенцара безам хьагойтар.
Вай, доаккхал а деш, хьеж тахан, турпалаш бола нах дагаухаш, ГӏалгӀайчен исторен оагӀонашка. Россе хӀара мехка цу тайпара нах ба, дег чура Даьхе езаш хилара кӀийле йолаш, цаӀ йолча паччахьалкхен хьалхара шоай са дӀадала кийча болаш.
Вай Даьхен турпалхоех дувцаш, Путин В.В. белагалдир:
«Тайп-тайпарча ханашка баьхача наха, шоай вахара оагӀонаш, цӀераш ювзайир вай паччахьалкхенца, царна карагӀдаьлар доккхий денал, турпалал гойташ дола гӀулакхаш; шоай Даьхе, вай нах бахьан долаш. Екатерина Великая оалачо енна Святой Георге орден, Сийлен ордена кавалераш, Советски Союза Турпалхой, Россе Турпалхой - вай вицвергвац цхьаккха а, ший деналца, майралца из цӀи яьккхар; тахан а, вай хана, дикка хоалуш ба Даьхенцара безам ноахалгара ноахалга кхоачаш хилар, цун мах баь саг варгвац.
Вай мехка цкъа нийсденна Ӏийнадац халонашца дувзаденна хьал, массайолча ханашка къам цаӀ санна эттад цунна духьала, шоай хьамсара лаьтта бахьане, цу тӀем тӀа са Ӏодилла кийча бараш».
Дукха ха йоацаш, Россе Президента Путин Владимира Амарах, ГӏалгӀай Республикан Шолжа кхалерча капитана, Хьоашаланаькъан Адама Султана Россе Турпал яха цӀи елар. Из республикера виълагӀа ва, цу тайпара мехка совгӀат, лакха цӀи еннарех. Унзара минот тӀаеначул тӀехьагӀа, цо шийна уллуврвар кӀалхарваьккхав, бакъда ше веннав.
ХьалхагӀа Россе Турпала цӀи елар венначул тӀехьагӀа подполковника Боканаькъан Мустафайна, капитана Хамхой Адама.
Хӏара вай мехкахо- СВО доакъашхо - шеко йоацаш, турпал ва российски паччахьалкхен. ГӏалгӀайче тахан цу тайпарча бӀухой дезалашта теркам лоаттабу, цар хьашташ кхоачашду.
Ерригача Россена, дерригача дуненна цӀи дIахезай Денала йиъ ордена кавалер волча, Россе Турпалхочун Хьоашаланаькъан Ювсапа Султана, цунна делар Российски Федераце Президента лакха совгӀат.
Уж берригаш а, царна уллув латта бӀаьш бӀухой а къаман ганз я, цо хьагойт вай цхьоагӀо хилар, къамаш дохаде цхьанне а низ кхоачаргбоацилга.
МоллагӀча хана а наха дагадоагӀа шоай турпалхошта карагӀдаьннар, йицлуц цар цӀераш, масал эца увттабу уж, цар цӀераш техк урамех, шахьарийи, юртийи дешара моттигех, царна карагӀдаьннар диц ца де хьож.
Тайп-тайпарча хоамаша яхачох, моастагӀчунца дӀахьош хиннача тӀем тӀа, Советски Союза Турпал яха цӀи елар итташ болча ГӏалгӀайчен бахархошта. Царех кхаьннена Россе Турпал яха цӀи елар. Из авиаце зӀамагӀа вола лейтенант Оздой Ахьмада Мурад, авиаце воккхагӀа вола лейтенант Къоастой Устархана Ширвани, авиаце майор, бомбаш еттача бӀун командир Малсаганаькъан Татархана Ахьмад ва.
Цар шоай тӀема, сийлен никъ дӀахьош, Даьхенна тешаме бӀухой болаш хьабоагӀаш, таханарча ГӏалгӀайчен, Россе исторен оагӀонаш тӀа дитар а дукха да.
Цу денал долча наха юкъе ва инарал-лейтенант, Советски Союза Турпал Овшанаькъан Султана Руслан; Россе Турпал, авиаце инарал-майор Осканаькъан Сосаркъа Сулумбик; Россе Турпал, инарал-полковник Евкуранаькъан Баматгире Юнус-бек; берий беша хьехамча Ӏарпенаькъан Ахьмада Марем; Россе Турпал, подполковник Келаматанаькъан Макшарипа Ӏалихан; Россе Турпал, Налганаькъан Мурата Руслан; Россе Турпал, полице полковник Котанаькъан Макшарипа Ахьмад; Россе Турпал, полице майор Къоастой Хьасана Абубакар.
Уж санна бола, халонашта духьалъотталуш, ший тайпара чӀоагӀа оамал йола, денал дола нах вай дуккха а ба. Царех хӀаранех дукха язде йиш яр, документальни, исбахьален кинош даха а мегаргдар. Вай республике боккхача безамца дӀахьу Даьхен турпалхошта хетаяь кхетаченаш, дагалоаттама боламаш, царех масал а эц вай тӀехьено, царна карагӀдаьннар белгалдеш дӀахьу дукха вIашагIкхетараш, йийлла урокаш. Цу кхетаченашка ГӏалгӀайчен къонгашта, мехкарашта хьалхашка нийсъеннача тӀема халонех дувц, цунца цхьана царна масал а луш.
Цар цӀераш йицлургйоацаш язъяьй дукхача моттигашка, эггара лоархӀамедар - наьха дегашка.
Россе дукха къамаш дах тамашийна Ӏадаташ, шо-шоай дин долаш, бакъда моллагӀча къаман е ди лелабеш хиларах, цар доаккхал ду Даьхен турпалхоех, масал эц царгара. Из Россе бахархой бӀаьшерашка хьадоагӀача вахарцара цхьа дакъа да, барт цаӀ хилар, цхьоагӀо хилар а да.
ГӏалгӀайчен кулгалхочо Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас белгал ма дарра, «хӀара хана ший турпалхой ба, боккъонацахь бола; чӀоагӀа, шоаш санна кхы боацаш, денал дола; царна карагӀдаьннар дукхача ноахалга кхоачаш дувцаргда, из Даьхе езара йола кӀийле я».
Тахан а, хьалхагӀа а хиннача тайпара, ГӏалгӀайчен бахархоша, Российски Федераце гражданаш шоаш хиларах тарра, хӀара деннарча къахьегамца, спортаца е кхыча гӀулакхаца доккха дакъа юкъедахь; республика а сий дола российски паччахьалкхе а дегӀаахара.
Уж берригаш а вай ханара турпалаш ба, професси хиларах, бехктокхаме, чӀоагӀо йолаш хиларах Россе таронаш совйоахаш хьабоагӀа. Уж санна бола нах вай къаман мах баь варгвоаца ганз я.