«Назаров Сергей вахар «Кавдоломит» предприяте, из республике хургйола «ЖӀайрахь» яха йоккха парк хьалъяра хьакъоастадаь доазув лоархӀаш да.

ХӀанз укх сахьате, из моттиг соцаяь латташ я, кердаяккха езаш хиларах. Хьаьшанна ма ярра йовзийтар технопарка проект, цунна чуйоагӀаш йола доломита карьера кердаяккха езаш хилар, карьера арахьара никъ тоабар а лаьрххӀа йола цӀи цунна яла езаш хилар а белгалдеш.

«ЖӀайрахь яха парк хьакхолларо таро лургья, цунна чуйоагӀача предприятешка эшаш дола хьалаш лоаттаде, иштта инвестораш цига тӀахьеха»,- аьлар «Сердало» газетага ГӀалгӀайчен Кулгалхочун, Паччахьалкхен зарбан болх лелабераша.

ГӀалгӀайче дикагӀа йолча проектех лоархӀаш йолча технопарка доазон тӀа хьакхолла лерхӀ дукха оагӀонаш дӀалоацаш йола промышленни комплекс, цига арахецаш хургья тайп-тайпара хӀамаш. Укхаза лерхӀ, гӀишлон кхоачамаш, удобренеш, коа тӀарча хьайбашта лаьрхӀа даарех тоха кхоачам, минеральни боамби, хоза кхера, коашка Ӏотохаш йола плитка, иштта кхы дуккхадар а хьаде.

«ЖӀайрахь» яха йоккха парк дӀайолаеш я, из проект кхоачашъеш. Техкад из тӀахургйола доазув, цунна хьакъоастадаьд 31 гектар лаьтта. Хьалхара балхаш дӀадихьад, цу предприяте болх дикача хьалех латташ хургболаш, цо инвестораш тӀаозаргболаш.

«Промышленноста даькъ тӀа лаьрхӀар кхоачашде таро лургья из проект кхоачашъяро», - аьлар, цох лаьца къамаьл деш, Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас. ЗӀамига предприяти яц ювцаш яр, кердадарий йоккха гӀишло я, цу даькъ тӀа дӀахойодача хана йоккхий проекташ а хьакхолла йиш хургйолаш. Вайна чӀоагӀа эшаш да из проект хьаллацар, хӀана аьлча цо дика таро лургья мехка экономика дегӀайоалае.

Экономически дегӀаахара Министерство, Паччахьалкхе, хьалхарча аргӀагӀа Россе Президент, Федераце Совет, массахана лоархӀаме социально-экономически хаттараш хьаллоацаш хилар дӀа а лоархӀаш, вай теша йиш йолаш да, «ЖӀайрахь» яхача технопарка проект хьаллоацаргхиларах.

«ЖӀайрахь» яха технопарк болх бе йолаяла езаш я 2027 шера, укхаза массахана 50 сага хьабе болх хургба. «ЖӀайрахь» проекта низ ба, 236 эзар тонн гӀирс шера доломитера арабаккха, цо хӀара шера 560,5 млн сом пайда бергба.

ТӀеххьарча шерашка, ГӀалгӀайче терко лоаттаю туризм дегӀайоалаяра. Цун бахьан да, туристически даькъ тӀа мохк дегӀабоалабара дикагӀа аьттув хилар. Лоаман мехка тамашийна Ӏалам, мах бола этнокультуран тӀехьале, бӀаьшерений юкъерча ханашка кхерах хьалъетта гӀалаш хиларо дукхагӀа терко тӀаоз туристий.

Наха юкъе дика цӀи хозаш йоагӀа «Ӏарамхи», дӀахо туризм дегӀаяра новкъостал дергда таханарча заман хьалаш хьакхолларо. Мехка Ӏаьдало цу даькъ тӀа де лерхӀар дукха да, уж хӀанззе а кхоачашдеш да Кавказ.РФца, экономика дегӀаахара Министерствоца, инвесторашца цхьана.

Назаров Сергей вахар «Ӏарамхи» курорте, цунна дайзар цигара хьал, дӀахо де лерхӀар. Из проект а керттерчарех я, цига дӀадахийта лерхӀ 13 миллиард сом.

ГӀалгӀайчен лоамашка лувжаш хехкара бола никъ Ӏобилла лаьрхӀад, иштта цига хургья туристически массехк гӀишло. Цига хьалъе лерхӀ бальнеологически комплекс 60 моттига лаьрхӀа, гостиницан гӀишло 340 моттига, дӀахьежача ма дарра деррига сурт гуш йола гӀишлош. Цар а кхыдараша а туризм дегӀайоалае таро хулийтаргья, вайцига туристаш дукхагӀа ухаргболаш, Ӏалама хозала цар безам тӀагӀоргболаш.

«Туризм дегӀайоалаяр керттера моттиг дӀалоацаш да вай экономике,- лоархӀ ГӀалгӀайчен кулгалхочо Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас. - Из я пайда хьатӀабоагӀача моттигех цаӀ, из дика дегӀайоалае вайна могаргда.

Цу гӀулакха йола таронаш я вай - дика мехкала хьалаш, хоза Ӏалама моттигаш, исторически, архитектурни гӀишлош, нахага дӀагойта йиш йола моттигаш, дика экологи, иштта кхы дуккхадар».

Республикан экономически хьал довзара, Назаров Сергей вахар «Магас» яхача берий кхача арахецача комбинате, цига хӀанз ялх тайпара, лакха дикал йола кхача арахец.

ГӀалгӀайче арахецаш бола берий кхача лоаттабу «Магнит», «Виктория», «Спартак» яхача тикашка. Из предприяти лаьрхӀа я, дӀахо а шоаш арахецаш бола кхача дукхагӀа лоаттабе кхыча моттигашка, хӀана аьлча комбината арахец шера 560 эзар кӀопилг.

Мехка экономика дегӀайоалаяро дӀадехар да, массайолча оагӀорахьара цу деша терко лоаттаеш хилар. Уж хьалаш лорадеш хуле, ГӀалгӀайче дегӀайоагӀаргья, шийна хьалхашка латта декхараш лерттӀа кхоачашдеш, мехка экономика дегӀаяра даькъ тӀа дика оагӀув дӀалоацаш.