ХIирашти, гIалгIашти юкъера никъ цIаккха а буц тIаяьнна дIаоттаргбац
Советник Главы Республики Ингушетия Исса Костоев в День памяти жертв осени 1992 года отметил, что является одним из очевидцев и свидетелей трагедии Пригородного района. «Я был достаточно информирован об условиях и причинах возникновения этой большой трагедии, пытался в меру своих сил остановить надвигавшуюся беду, но, к сожалению, получилось так, что сделать этого не удалось. Могу со всей ответственностью сказать, что то, что произошло, не было нужно ни ингушскому, ни осетинскому народам», — заявил он.
Къоастой Iийсас яхачох, из гIулакх кегадаьраш бар хIирашта юкъера шоаех боацарех гIерташ, уж къестабеш бола говараш. ГIалгIашта юкъе а нийсбелар уж моргаш. ДIай-хьай гIертараш цхьаккха а оагIорахьа вIаши цхьа барт баь, дIа-хьа дикагIа дар къоастадеш дола къамаьл дергдарех бацар. Иштта яр цар уйлаш цу хана. Цудухьа дуккхача наьха цIий Iомахкача дIатIакхаьчар из гIулакх. «Тахан, 30 шу из хатар хинна даьнначул тIехьагIа вIалла ца хадаш дувца йиш я бакъ мала вар, харца мала вар.... ХIаьта, харжа дезар юкъера бувзам меттаоттаргбар да. Укх дIаьхача шерашка Iазапе болаш хьабоагIараш шоай лаьтта паргIатта баха йиш йоаца нах ба.
ВIаши раьза ца хиларо ма хетта дIадахийтац вахар. Этта хатар дегашкара дIа ца доалаш, шоайла дог-уйла хайта, хьакхашта къамаьл де паргIата бац нах. ЦаI-м да, Дала иштта вIаши лоалаха баха гIалгIашти, хIирашти дегIадале, юкъе барт-бувзам хургбола наькъаш леха деза. Из деррига а наьха бокъонаш лораеш дIадахьа дезаш гIулакх да.
Немций цIихезача филосафа яздаьд, укх дунен чу эггара лоархIамегIа дар — наьха бокъонаш я аьнна», — дийцар Къоастой Iийсас. Из доккха хатар хьаоттара бахьан лаьттан гIулакх хилча, цу хIаман къоастадаь латташ федеральни закон да. Бехача наьха бокъонаш меттаоттаеш дола закон арадаьккхар ГIалгIай мохк бац, из закон хьакхелар Россе Лакхера Совет я. ГIалгIай Республика хьакхоллаш дола каьхаташ тIаийцар а Россе лакхера хьакимаш ба.
Тхьовра денза лоалахой болаш шоаш хьабахкар гIалгIаши, хIираши теркаме лоаций, вIаши бувзам хургбола наькъаш кхолла аьттув хургба тахан латтача законага хьежжа, теркал ду Къоастой Iийсас. ГIалгIай Республика хьалха латтараш массе хана а кийча ба, къамашта юкъе беркате хургдолча къамаьла тIехьа. ХIирий мехкарча хьакимашца дувца лаьрхIа тахан дуккха а да.
Из деррига а лоалаха даха ши къам вIаши барт болаш дахаргдолаш къоастадаь да. «Пригородни районе бахача вай къаман наьха дар санна, цхьа гIулакх эттар массек шу хьалха Черсий мехка. Тхьовра денза цу моттигашка бахаш хьабоагIаш бола ногайцаши, абазинаши корзагIабаьлар, шоай бокъонаш хила доаггIача тайпара лорош яц аьнна. Цу шерашка хиннача цу Мехкдас Батдыев Мустафас парламента тIадилар из дош цхьа кога тIа даккха аьнна. Латтача законаца парламенто массе юрташка баьржа баьхача цу наха Абазински, Ногайски районаш хьайир. Тахан ХIирий мехка дигораш чулоацаш Дигорский район я, Ирафски, Иристонски районаш я. Из деррига дистача, тахан эггара нийсагIа да-кх шоай ворххIе даь хана денза цига бахаш хьабоагIача гIалгIай доазонах ХIирий мехка чуйоагIаш йола ГIалгIай район аьнна соцам бича. ТIаккха шоай бокъонаш лораеш баха аьттув хургба цига бахача гIалгIай къаман наьха. Сона гучох, аз уйла яьчох из гIулакх иштта къоастам баь хилча массанена дикагIа долаш хургда. Юкъе доаладе, дувца йиш я кхы а дуккха.... бакъда, цаI-м да — гIалгIашти, хIирашти юкъера никъ цIаккха а буц яьнна дIаоттаргбац. Из кхетаде доагIа тахан массане!», — аьлар ший къамаьла хоадам беш Мехкдаь гIонча волча Къоастой Iийсас.
