Наьна мотт хьехара хьал тоадеш
Дешара кхуврчашка хӀара денна хӀана дац аьнна юкъе доаладеш да гӀалгӀай метта йоазув а дещар а дегӀадоаладара кердадараш
Укх тӀеххьарча шерашка дукха дийцад, гӀалгӀай мотт школашка хьехар мишта тоадергда, малагӀа наькъаш да цу даькъе пайда баргбараш, фуд цу балха новкъадар, иштта кхыдола дешаш.
Карарча хана балха юкъейоалаяь а юкъейоалаеш а я шоллагӀча ноахалах йола федеральни паччахьалкхен дешара стандарташ. Цар дӀадех кердача хьисапе школаша болх бар, массе оагӀорахьара дегӀавена саг кхевар. Цунга хьежжа хувцалуш ба дешара книжкай, уж дӀахьехара гӀо деш долча пособей чулоацам. ХӀанзчул тӀехьагӀа кхолла езаш я царна йола керда дешара а балха а программаш. Керда лостамаш хьехархошта дӀадовзийташ, говзал лакхъяра института болх баьб школашка къахьегаш болча нахаца лаьрххӀа цу гӀулакха йолча курсашка. Укх деношка из дош юха хьоахадеш моттиг нийсъелар республикан дешара министерстве. Цига белгалдир гаргарча хана 1-чеи 11-чеи классашта лаьрхӀа гӀалгӀай меттахи литературахи дола методически пособеш, дешара а балха а программаш кийчъе езаш хилар. Из болх тӀаберзабаь ба федеральни хьисапе арадоахача дешара книжкашта юкъе гӀалгӀай меттала дараш а хилийтара. Бувцаш бола болх чакхбаккхара ханаш хьоахаяьй. Цу гӀулакхах бехктокхаме бола нах къоастабаьб.
ДукхагӀдола меттах а литературах а дола книжкаш, шоай чулоацамга диллача, дикка эргадаьннад, бакъда царга хьежжа оттаяь балха а дешара а программаш яц республике, цул совгӀа, уж мишта дӀахьеха деза хайташ дола методически кулгал дац хӀара класса лаьрхӀа. ХӀаране шийна бакъахьа хеттача тайпара хьех. ХӀаьта методически балхаш кийчдаь, кепа теха арадаьлча, из беррига болх цхьа лостам болаш дӀахьоргба, кӀийленга дадаш лаьрххӀа цу гӀулакха могадеш наькъаш долаш.
Федеральни паччахьалкхен стандарташка хьежжа, 1–4 классашта программа кийчъяр тӀадиллад гӀалгӀай меттахи литературахи юхьанцарча классашта волча методиста Гагиев Къурейша. ХӀаьта 5–9 классашка меттахи 5–11 классашка литературахи цу тайпара программаш оттае езаш я йоккхагӀйолча классашта йола методист Аушева Марем. Цу шин сага тӀачӀоагӀдаьд ерригача классашта йола балха программаш кийчъяра декхар а.
Хала а бехктокхаме а декхар да хӀара классан лаьрхӀача книжкаца доагӀаш дола методически кулгал яздар, кхыча дешашца аьлча, уж дӀахьехара эшаш дола нийса наькъаш белгалдар. Из болх беча юкъеоза беза школашка болх баь, йоккха поалхам Ӏоаяь, дикагӀча хьисапе къахьегаш хьабоагӀа хьехархой. Царга оттадайта деза методически пособеш. Из иштта да а даьд дешара министерствос. Тайп-тайпарча классашта лаьрхӀа уж язде дезача наха юкъе ба республике цӀихеза хьехархой. Царех ба А. Чапанова (Наьсарера №15 йола СОШ), Ц. Мамилова, М. Саутиева (МагӀалбика №5 йола СОШ), А. Картоева, Л. Хамхоева (МагӀалбика №12 йола СОШ), А. Мальсагова (Наьсарера №4 йола СОШ), Л. Джемиева (ТӀой-Юртара №2 йола СОШ), Х. Арчакова (Йоккхача Ачалкхера №27 йола СОШ), З. Курскиева (МагӀалбикера №20 йола СОШ), иштта кхыбараш. Верригаш 15 саг ва цу гӀулакха къахьега дезараш. Уж книжкаш оттадаь а арадаьха а даьлча; кердача, лакхагӀча боарам тӀа хургда аьнна хет сона наьна мотт, литература хьехар а; цу балха тӀа доахаш дола толамаш а.
