Укх тIехьарча хана вай кхыйола юрташ санна дегIайоагIаш латт СоагIапче а. Дукха хувцамаш хиннад укх юрта. Масала, юрта Iочуоттача хьалдаь доккха, хоза культура цIа да, цунна уллув латт берий беш, дIахо го йиш керда хьалъяь ишкол, эггара чIоагIагIа юртахошта эшаш йола физкультура унахцӏенон комплекс. Цу хӏамаша хьагойт Соагӏапче денгара ди массаза доалла дегIайоагIаш хилар.

СоагIапче, вай республика юрташ хьаийцача, йоккхагIчарех цаӏ я. Вурийтта эзар совгIа саг вах цу юрта. Лакхехьа белгалъяь гIишлош укх юрта хиларо наьха балха-моттигаш совйоах. ХIаьта вайна дика ховш да-кх, тахан из дош мел лоархIаме да. Хьаде хIама ца хилча наьха социальни хьалаш лоха хул.

Дикка ха я СоагIапча Цокъа-наькъан Къурейш юрт-да вола. Цо яхачох, 2016-ча шера денз юрт эргайоаккхаш хьабаь болх ба из. Эггара чIоагIагIа доккхалдеш я хьалъяь яьнна берий беш. Юрт-дас яхачох, вай республика кулгалхочо хьалхашка оттадаь декхар дар берий беш хьалъяр. Из хIанз хий чудиллача хьаелла мара ца езаш йисте а яьнний.

— Дукха балхаш даьд СоагIапча, цунга хьежжа наха а балха моттигаш нийсъенний, — аьлар Къурейша.

Белгалде лов укх юрта инвестораш хилар а. Цох дувцаш, Къурейша аьлар, шоай юртхой арахьа бахаш бале а, дог лазаш, шоай таро йолчох новкъосталдеш ба, аьнна. Масала, цIераш йоахаш белгалбовла ловш уж ца хилар бахьан долаш тайпан цIераш яьхар цар Къурейша. Оалаш ма дий, Iайха сагIийна деш дар кхайка ма де, аьле. Из хургдар-кх из.

— Казахстане вахаш волча Галай цхьан зIамигача саго чIоагIа новкъостал дир тхона, — аьлар Къурейша. — Цу саго бархӏ километр совгӏа никъ Iобиллаб. Ялх улица хул уж, хӏараяр 1300 (цхьа эзари кхо бӏаьи) метр йIоахал а йоалаш. Цу дешо ах юрт дIалаьцай.

Иштта белгалбир Къурейша цу юрта хьужаре а маьждиг а хьалдеш новкъостал даь Булгучанаькъан, ЦIечой кегий нах.

Иштта дале а, юртара хьал кхы а дикагIа хилча ловш бараш а ба. Масала, СоагIапчара № 8 йола ишкол йола дукха ха я.

— Цхьа ха яр укхаза бераш кхаь даькъа декъаденна ишколе ухаш, — яхаш дувц юртхочо Галай Умалата. — ХIанз укх сахьате цу ишколе дагIа цхьа 500 (пхи бӏаь) совгIа бер. Халонаш я уж а. Кхы а керда цхьа-ши ишкол укх юрта хьалйича, наьха а таро хургьяр шоай бераш тайп-тайпарча кружокашка ахийта, кхыдола вахаре эшаш дола хьашташ довза а.

СоагIапча пхийтта депутат ва «Единая Россия» яхача партеи «Справедливая Россия» яхача партеи чувоагIаш. Уж наьха хьашташ кхоачашде тIахьехаш хилара тарра, даим юртхошца дагабувлаш а, фу эш хьожаш а ба.

СоагIапча цхьа ткъаьх фермер ва. Царех ва Булгучанаькъан ХIарон. Доккха а зIамига а хьайбаш да цун доалахьа. Дукхача хана денз шоай дас леладаь гIулакх Iо ца дуллаш дIахо хьо вежараша, цхьана къа а хьегаш. ХIарона яхачох, ши бIаь гектар дIадувш ялат а леладу, хьайбашта доал а ду ма эшшара. Фермера иштта белгалдир, шийна вай республика юртбоахама кулгалхоша новкъостал даь хилар а.

— Цар сона грант яларах дикка аттача баьлар са боахам, — аьлар цо.

ХIарон а цун вежарий а дIахо къахьега лаьрхIа ба, цу тIа ца совцаш. Оалаш да-кх вай, «яьгIача берзал лийнна цхьогал тол», аьле. Иззамо, хIама хьадечун да, цадер доацаш вагIа.