«2025 Global ESSAY PRӀZE» яхьаш дӀайихьар Оксфорде, Великобритане болх дӀахьош йолча Локка Джона институто. Яхьашка дакъа лоацараш философех, исторех, теологех, экономиках эссе язъе езаш бар, хӀаьта Аьсета хержар философех бола болх. Халкъех бола из болх ингалсий метта язбир вай мехкахочо. ХӀара къаман истори дувцаш къахьийгар Аьсета. Дахкилганаькъан Аьсет дика дешаш, лакха начӀал долаш йола Брюсселерча (Kӏng’s ӀnterHӏng) ингалсий ишкола 12-ча класса дешархо я.

18 шерга кхачанза болча къонабарий оагӀонца дакъа лоацаш яр вай мехкахо. ЦӀихезача университеташкара боккхагӀа бола Ӏилманхой бар хӀара балха тохкам беш хиннараш. Царна хьалха латташ хиннар - кембриджски философ, доктор Уайт Джейми. Яхьашка къоастабераш кӀоарга кхетам, говзал, хьаькъал долаш хила безаш бар. Цига дакъа лаца ловш, дехар чуденнараш дерригача дунен моттигашкара 63 эзар совгӀа саг вар. ТӀахьожаш хиннараша баьча соцамах, Дахкилганаькъан Аьсет хьалхарча оагӀонца белгалбаьннарий шорт-листа юкъеяха, Оксфорде, Лондоне хургйолча Ӏилман кхетаче дакъа лаца йийхай, иштта 2025-ча шерарча тов бетта хургдолча лоархӀамеча пхьора тӀа йийхай.

Малхбоален тохкама оагӀонцара говзал караерзае безам болаш, Юхерча Малхбоален къамий культура, метташ Ӏомадеш я вай мехкахо. Тахан Аьсета ше белгалдечох, лаьрхӀачунга кхача аьттув хургболаш; саг массахана къахьегаш, дешаш, тайп-тайпара говзал шаьръеш хила веза, тӀаккха аттагӀа хургда моллагӀча толамга кхача. Цу яхьашка дакъа лацар а духхьал коталонга кхача ловш хилар хинна Ӏац, ший кхетам, низ, говзал тахка, шийна фу могаргда бӀаргаго безам бар цун чӀоагӀа. Бельге бахаш болча вай къаман наха юкъе а юкъарлен оагӀонцарча кхетаченашка массахана дакъа лоацаш хьайоагӀа из. Франко-ГӀалгӀай тохкама моттиге къонача тохкама болхлой оагӀон юкъе чуйоагӀаш я Аьсет, дӀадахача шера ДжабагӀанаькъан Висан-Гире 140 шу дизара хетабаь суртий гойтам дӀахьош хилар из Брюсселе. Дуккхача къонабарашта хоза масал да тахан Аьсет. Цо хьагойтар, кхыча паччахьалкхенашкарча моттигашка бахаш болча вай къаман кагирхошта юкъе лакха начӀал дола, вай къам дӀадовзийтаргдола нах болга. Дахкилганаькъан Аьсета баьккхача толамо вайна хьахьокх, хьинаре къахьегаш, тӀатеӀӀа дешаш, ший начӀал кӀоаргдеш вола саг коталон наькъа гаьна воацилга, из деррига лакхача маьхе долга. ДӀахойодача хана а, иштта котъювлаш, беркатеча хӀаман тӀехьа аьттув болаш; хьинар, низ эша ца луш; чакхъювлийла вай мехкахо!

Боканаькъан Ӏийса, профессор, экономически Ӏилмай доктор, Сорбонна университета тохкама болхло, Франко-ГӀалгӀай тохкама моттига кулгалхо