Тахан тха къамаьл да ГӏалгӀай Республике гӀолла йолча универсальни латара Федераце президентаца, KFL вӀашагӀъийнача Единоборствон Лига кулгалхочунца Исмейланаькъан Руслана Мурадаца. Из ва, ММА республике хьакхоллаш, цун керте лаьттар.

- Мурад, малагӀча хӀаманца бувзабергбар ӏа хьай профессиональни спортивни болх, мишта дӀабода из?

- 2010-ча шера со Астраханера цӀавера ГӏалгӀай мехка, сона бакъахьа хийтар сай мехка дӀахьош йолча универсальни латара дунен Чемпионатага кийчо йича. Цӏавеначул тӀехьагӀа ММА тренировкаш дӀаяхьара лерттӀа зал кораянзар. Иштта дӀадоладелар вӀаший ийнача латара вай республике «Калой Тим» цӀи йолча хьалхарча клуба истори.

Цхьа бутт балале, 50 сагах йола тоаба вӀашагӀкхийтар, цо дӀайолайир тренировкаш. Цхьа ха яьнначул тӀехьагӀа, уж болабелар мехка тайп-тайпарча яхьашка дакъа лаца.

Цунца цхьана со болх беш вар ГӏалгӀай Республикан спорта Министерстве, иштта кагирхой гӀулакхех йолча Комитете. Къаьстта терко лоаттайора универсальни латара Федераци, комбат самбо Федераци дегӀаяра, царна керте со хилар.

Со тренировкашка а, цунца цхьана лоархӀамеча юкъарлон кагирхой проекташка а вар, спорта даькъ тӀа болх беш. 2016 шера Москве ваха дӀавахар со, «Синергия» университета проректорца Лобовой Вадимаца хьайийллар ММА зал «Синержи ММА»

Са проекто новкъостал лоаттадеш, дукхача ГӀалгӀайчен спортсменашта, мах боацаш, Ӏомабала таро елар.

2018-ча шера Китае болх беш хилар со «ДжинСан» клубе Наньчань-Шахьаре, со иштта вар спортивни менеджмент. Цига чӀоагӀа мах болаш бар Россера говзанчаш. Тӏеххьарча массехк шера ГӏалгӀайчен спорт дегӀайоалаяра еррига терко тӀайохийт аз.

– Массехк оамала оагӀонаш белгалъе могаргдарий Хьона, вахар ММА хетаде

безам барашта?

- Аз массайолча хана оал Ӏомалуш барашка, миччахьа мара шо Ӏомалуш цахиларах, из искусство яле а, е латар дале а, хаттар оттаде деза: сен деш да аз ер,аьнна, цунна духьала жоп хила деза. Масала, со хӀанз ММА ва дунен чемпион хилара, е латара техника Ӏомаеш ва со. Сага ха деза шийна дезар, малагӀа бахьан да из спорте дакъа лоацаш хилара. Геттара физически кӏаьдвенна висача, тӀаккха а дог эккха таро хургьяц сага, нагахьа санна цо шийна хьалхашка декхар оттадойя. Лоацца аьлча, хьалхарча аргӀагӏа из да халонашта духьалъотталуш хилар.

- Жӏайрахьа кхален «Лоамашкара латар» яхача вӏашагӏъийнача единоборствон яхьашка ӏа чӀоагӀйир «гӀалгӀайчен низахо» яха цӀи. Сенца дувзаденна дар из толам баккхар?

- Хьалхарча аргӀагӏа боарам боацаш сай низах со тешаш хилар. «Лоамашкара латар» дӀадихьар 2014-ча шера, со цу хана сай толамаш тӀа сецавар, цу хана цхьаккха хӀама дацар со тренировкаш тӀара воаккхаш.

- Сендухьа лоархӀ «Ше лоравалара Комбат» яха латар чӀоагӀа пайдане?

- Из да массадола латар шийна чулоацаш дӀахьош дола спорта тайпа: кулгашта, когашта низ тӀабахар, Ӏовижа уллаш, иштта уралатташ хьайца латар лоаставаь ӏотохар, тактически латар вижа уллаш, лозавеш йола, садукъаш йола моттигаш юкъеяхар. Цудухьа оал из дикагӀа да.

- Хьай бера ханага юхавахача, малагӀа хьехам бергбар Ӏа хьайна?

- Ха ца йоаяр, лоадам боацача хӀаманна тӀехьаваьнна, сайна валлалца накъадаргдар леладар. Сай хӀама хилар, сайна могар чакхдаккхар.

- Цхьан хана ӏа кагирхой гӀулакха йолча Комитетаца цхьана даим говзанча хьехамаш дӀахьора, цига дувцар воча наькъах, оамалех. Кхыйола керда проекташ кхоачашъе лаьрхӀадий ӏа, ГӏалгӀай Республике спорт дегӀайоалаяра?

- Хӏаа. ГӏалгӀайче со цӀавенача хана денз, наха юкъера гӀулакхаш дика леладе хьежав со. Карарча хана вӀашагӀйоллаш ва со кхетаче, спортивни хинна а ца Ӏеш, профилактикан а оагӀув чулоацаш. Аз айхха бувзам лелабу ГӏалгӀайчен меттаоттабара центрашца «Фалях», «Иман», «Ихсан», «Керда вахар», иштта дешара моттигашца.

- Фуд спортсмена лоархӀамегӀа - тренер раьза хургвар е говзал?

-Тренер раьза хургвар - из хьалхара декхар дац-, из цунна чудоагӀаш мара дац. Котало йоаккхалургьяц безам ца хилча, котало яккхара болча безама тӀехьа мара латташ дац уж Ӏа дувцараш.

- Тахан мел лоархӀаме я вай мехка цу тайпара спорт? МалагӀа хувцамаш хилар универсальни латара Федераце ӏа кулгал деча юкъа?

- Бакъдар аьлча из наха дукха йовзаш яц, цунна юкъедоагӀаш дале а тахан спортаца дувзаденна вахар дӀахьоча наха эггара эшашдар. Универсальни латаро дегӀ чӀоагӀду, лоӀам кхолл, нийса ваха ӏомаву. Дукхача халонех чакхвала везаш латар да из. Аз оал, универсальни латарах, из спорта хургдар да, аьле.

- Фуд хьона эггара вахаре лоархӀамегӀа хетар?

- Аз хьалхарча аргӀагӏа оттабераш сай дезал ба. Гаргарча наьха ираз - эггара чӀоагӀагӀа бола толам ба са вахаре.

- Баркал хилда къамаьл дарах. Толамаш даха таро хийла Хьа дӀахо а!

Лоацца биографи:

Исмейланаькъан Мурад ваьв 10.05.1986 шера Астрахане.

1993 шера Шолжа-Гӏалий тӀа ваха дӀавахар, цига цхьоалагӀча классе дийшар. Цхьа шу даьлча тӀом хьарах, Исмейланаькъан дезал хьамсарча ГӏалгӀайче боагӀа.

1997 шера уж баха болх Астрахане. Цига Мурада 11 класс йоаккх.

Студента ханаш а дӀаяхар Астраханерча паччахьалкхен технически колледже; цул тӀехьагӀа экономикани бокъони институте, «Уголовни бокъо» яха факультет йоаккх цо.

Мурад, ишколе ухача хана денз, спортацара гӀулакх леладеш хиннав. Цкъа хьалхагӀа яйга атлетика, эллиной-румий латар 11-ча классага кхаччалца; цул тӀехьагӀа цунна дезаделар шоайла качъухаш дола латар, ММА, универсальни латар.

2010-ча шера цох хилар универсальни латарах Россе чемпион, спорта мастера боарам кхоачашбарах цунна елар дунен чемпионате ваха путёвка.

Цу шера, Руслана Мурада, ший тренерца дагаваьнна, цӀава лаьрхӀар ГӏалгӀай мехка. Цо укхаза хьайийллар хьалхара латара «Калой Тим» яха ММА клуб.

2016 шера Москве «Синержи ММА» зал хьелл цо.

2018 шу цо дӀахьу Китае тренер волаш, «ДжинСан» БК.

Цига цхьан шера болх бича, юха цӀавоагӀа ГӏалгӀайче.

2020 шера цо хьаелл Магас - Шахьаре вӏашагӏъийнача единоборства БК.

Саг йоалаяь, дезал болаш ва.