ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Сийдола къахьегам

Маькенаькъан Аслана дийцар, ший хирурга балхах лаьца

Укх деношка «Сердало» газета корреспондента къамаьл хилар мочхала-юхьмарий хирургаца, хирургаца-имплантологаца, ортопедаца Маькенаькъан Баматгире Асланаца. Редакце венача хьаьшас дийцар ше лорий болх харжарах.

- Аслан, мишта, хӀана безабелар хьона лорий болх?

- Бакъдар дийцача, лорий болх сона безабалийтар са даьша. Къаьстта цар аларах, деша эттар со Башкирерча паччахьалкхен лорий университете, из Россе дикагӀчарех цаӀ лоархӀаш я. Дика хьехархой, массадолча хӀаман-технически кӀийле яр цига, иштта хьалхарча курсе волаш, аз кхетадир лорал - из сайна эшар долга. Пифагора ма аллара, «дӀадоладар-из де дезачох ах да». КхоалагӀча курсе со вагӀаш, са хьехамча вар лорий Ӏилмай доктор, профессор Убайдуллаев Мухьаммадхон Бурханович. Белгалдаккха дезаш да, из мочхала-юхьмарий хирург, пластически хирург вола дукха ха хилар, университете студенташта хьехаш а болх беш а вар из. Аз баркал оал цунна, боарам боаццаш.

- Маца дийша ваьлар хьо лакхара дешар?

- 2017 шера аз яьккхар Башкирера паччахьалкхен лорий университет. Ши шу даьлча со вахар БГМУ ординатуре, «Лора мочхала-юхьмарий хирурга балхах».

- Мичахьара дӀайолаелар хьа къахьегама юхьиг?

- 2017-2019 шерашка аз къахьийгар Уфа-Шахьара «Табиб» яхача ООО царгий лор волаш. 2019 шера денз, болх беш ва со Шолжа кхален керттерча дарбанче, царгий отделене кулгалхо волаш. Цул совгӀа, аз кулгалду сай хьамсарча шахьарерча Маькенаькъан клинике. Таханарча денга кхоачаш, Ӏилман балхашта хетадаьча 8 книжка автор ва со.

- Лорий болх бе волаваларо дешаш Ӏомадаьр мишта кӀоаргду?

- Университете дешаш волча юкъа, царгий лора, мочхала-юхьмарий хирурга профессеца дувзаденна дукха хӀама дайзар сона. Царгаш тоаяра бола болх, саг хьакхеллача хана денз хӀана бац аьнна, болаш хиннаб. Са вахаре лорий болх баро лоархӀаме моттиг дӀалоац. Сона дукха деза айса хьахержа гӀулакх, цудухьа дегӀавара тӀакхувш бола болх бу аз даим, сай балха говзал лакхъеш, хӀара шера стоматологе гойтамаш деш.

- Фуд лора балха тӀа Ӏа керттера лоархӀар?

- ХӀара лора дагалатта дезаш да, Россе лорий балха тӀа кертте латташ хиннав оалача Пирогов Николая дешаш:

«Саг хила, из никъ лохаш а хила». Са балха керттердар - «Безаме хилар а балхаца бехктокхаме хилар а да- из я дошо юкъ».

Ший балхах вашаш хила веза лор. Бакъда из болх аттачарех бац. Ший болх дика ха безам болаш вале, даим наьха а ший а нийсденна гӀалаташ довзаш хила веза. Со каст-каста дагавоал говзанчашца, Ӏомаду Ӏилман литература, лорий кхетаченашка ух, Ӏилманхой вӀаший дагабувлача моттигашка дакъа лоац. Из доацаш а, тха балха тӀара саг психологи йовзаш а хоза къамаьл де ховш а хила веза.

- Хетаргахьа, таханарча мочхала-юхьмарий хирурга болх чоалхане хила беза. Фу аргдар Ӏа цох лаьца?

- Тахан сихденна Ӏилма а технологеш а дегӀайоагӀаш хиларах, юхьмараш тоаяр, кердаяхар сихденна дегӀадоагӀаш да, латтача ханага хьежжа. Из болх бекъалуш ба укх доакъошта: тӀехка трансплантат хувцар, цхьаннахьара хьадаьккха цӀока кхыча моттиге дӀахоттар, микрохирурги, артропластика, лазерни хирурги, компьютарца эшаш йола модель хьаяр, иштта кхыдола балхаш.

- МалагӀа халонаш, декхараш белгалдергдар Ӏа хьай балхаца дувзадаь?

- Эггара хьалха са балха эшар да, со волча хьавена унахо ший е дезача дарбах цакхерар. Цул тӀехьагӀа, лорашта эшаш бола гӀирсий-технически кхоачам лоаттабар. Халонаш йоацаш хилац, бакъда царца даим къовсам лоаттабу оаха.

- Къайле йолаш хӀама дац, саг эттӀавар лоархӀаме а хала а долга. Мишта хул цу тайпара хьал дола унахой?

- Бокъонах из саг дӀакхетаргволаш цунна хьалхадоаккх, из дарба данза даргдоацаш хилар, иштта балха хьал а довзийт. Дикача новкъоста дергдола гӀо ду, унахочунна шийна доал де харо сапаргӀата а кӀаьда а хулийт со. Къамаьла тӀехьа, берашца санна боккхагӀчарца а психологически бувзам дӀаболабу, из а ах толам ба, лора балха мах оттабара кӀийле я из.

- Хьона тӀалаттар боккха бехктокхам ба. ВӀаштӀехьдоалий хьа хьай вахар а болх а цхьана тарде?

- Аз декъац сай вахар цхьаццайолча оагӀонашта. Са профессионально дегӀавар а вахара наькъаш а цхьатарра дӀадолхаш да.

- ДукхагӀча наха тешшаме дӀахьой имплантаци яра болх, е кхераш бараш а ба царна юкъе?

- Уж мо бола нах цкъа хьалхагӀа лорашка чакхбоал, нагахьа санна духьале йолаш дегӀаца лазар деце, тӀаккха болх дӀаболабу имплантат оттаяра.

Маькенаькъан клинике эшаш йола гӀирсий-технически таро я: хирурга кабинет, рентген-кабинет, иштта кхы дуккхадар. Сона дагадоагӀачох, дукха ба шоай дегӀацара маьже хийцараш, цигара гуш да наьха тешам хилар.

- Балхал совгӀа, цхьацца дезаденна гӀулакхаш дий хьа? СалоӀаш волча деношка фу ду Ӏа?

- Хоза хет сона лоамашка салоӀаш, наьк деш хул со аьхки. Ха йолча хана, аз деш классически литература. Хоза хеташ Ӏомаду аз хьамсарча ГӀалгӀайчен истори.

- Хьа болх зийна, белгалбаь хиннабий совгӀаташца?

- Цкъа хьалхагӀа, жоп далале, ала ловргдар сона. РФ профсоюзий унахцӀенон болхлой гӀалгӀай республикански организацена, Кагирхой кхеланна чувоагӀаш ва со. РФ унахцӀенон профсоюзий болхлой Центральни комитета майдилг елар сона, «CОVӀD-19» оала лазар долаш дика къахьегарах. «ГӀалгӀай Республикан паччахьалкхен 100 шу» дизара майдилг, «ГӀалгӀай Республикан профсоюзий 100 шу дизар» яха майдилг еннай сона, иштта ФНПР баркал оалаш каьхат дайтад.

- Аслан, баркал хьона, тхоца къамаьл де а хьай балхах дувца а ха лахарах, дӀахо а аьттув болаш хилба Ӏа бу болх.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде