Кхо шу хьалха Къоастой Микаила хьакхеллар Франце бахача гӀалгӀай Юкъарло «Galgaӏ-Gligvi» (Гӏалгӏай-Глигви). «Сердало» газетаца къамаьл деш, цо дийцар цу организаце балхах, декхарех, бехктокхаме болча балха даькъ тӀа нийслучарех.

- Микаил, Мишта хоттаделар Хьа вахар Францеца?

- Са вахар Францера дӀадоладелар 2008 шера. Эггара хьалха из дар кердача вахара хьал, дагалаттараш, уйлаш. Бакъда, ха дӀамел йода укхазарча вахара маӀан хилар хоадалар сона: аз кхетадир сай а сай дезала а духьа ваха йиш йолга. ТӀехьагӀа уйлаш а хувцаелар, хиннар хӀанз гур да.

- Мишта дагадехар хьона гӀалгӀай Ассоциаци хьакхолла, мишта дӀадахар из гӀулакх?

- «Galgai-Gligvӏ» Ассоциаци хьакхеллар аз, мехкахой вӀашагӀтоха сайна дагадохарах. Тхо дерригаш а дах Даьхенна гаьна, хӀара сага лоархӀаме да ший овланцара бувзам лелабар. Юххьанца йоккха йоаца кхетаченаш хулар, цул тӀехьагӀа дика вӀашагӀделла цхьанкхетар хилар цох. Иштта хьакхеллар Ассоциаци, из хӀанз болх беш я юкъарча гӀулакха. ГӏалгӀай къаман дика истори, мах бола культура я, из дерригача дуненна цагойтар нийса дацар, цул совгӀа тӀехьарча хана дукхагӀа хулаш латт къамашта юкъе нийслуш дола цатоамаш цу даькъ тӀа.

- Дукха бий вай мехкахой Франце?

- Мел ба берригаш ала могаргдац сона. Сога хаьттача, уж дукхагӀа ба, оаха тахан деш дар кхы а дукхагӀа дара. Цхьадолча бахьанех, цхьабараш даим хилац цига дакъа лаца таро йолаш.

- МалагӀа маӀан да Ассоциаци хьакхоллар, сенна эшаш я из?

- Ассоциаци хьакхоллара бахьан - культура лораяр, ГӏалгӀайченца бувзам лелабар, иштта дунен тӀа воаш хилар дӀахайтар да. Оаха дӀагойт дикагӀа дола гӀалгӀай Ӏадаташ.

- МалагӀа моттиг тахан дӀалоацаш ба гӀалгӀай мотт вай мехкахошта?

Цхьаболча дезалашка вай мотт бицбеш латт; бераша а, цхьайолча хана боккхагӀбараша а шоаш бахача моттигера мотт бувц. Из дувзаденна да, ше вахаш волча моттигага сихагӀа дӏаӏамар дезаш хиларца. Из деррига кхета а деш, оаха дӀайолайир гӀалгӀай мотт боаржабара йола программа. Цунца цхьана, Франце бахаш болча наха дика кхетадеш тӀаэц, шоашка гӀалгӀай мотт бувца яхаш хилар.

- МалагӀа культуран бувзамаш да Шун кхыча къамий юкъарлонашца?

- «Gaigaӏ-Gligvi» Ассоциаце доакъашхой дакъа лоацаш хул, тайп-тайпарча къамий кхетаченашка. Къаьстта дика тарлуш я Гӏуозлой, Казахстана, Кыргызстана, Узбекистана, Таджикистана, Саудовски Араве, Аргентина диаспораш.

Цул совгӀа, хӀара шера тхо дех ВӏашагӀтехача Къамий Организаце керттерча гӀишлон чу; дешара, Ӏилман, культуран хаттарех йолча ЮНЕСКО штаб-квартире.

Франце шера цкъа белгалду ассоциаце Ди, цига гӀалгӀай безаш тӀаэц. Цунца цхьана Россе мехкахой кхетаче, РФ посольствонна чуйоагӀаш йола, Россе доттагӀала, денала белгало я.

Тха тоабах вай дувца доахке, оаха дӀахьу хатара кхетаченаш, «1992 шера Ӏаьржа гуйре», иштта «ГӏалгӀай къам мехкахдаккхар 1944 шера», низагӀа вайнах Юкъерча Азе дӀабигарах лаьца хул из. Культуран оагӀув дӀахьош, оаха гойт сурташ, къаман кулгаговзал. Цига хьажа баьхкача наьха таро хул шоашта бӀаргаго гӀалгӀашта карагӀдоалар, иштта царна довз къаьнарча Кавказа къаман истори.

- Таханарча ГӏалгӀайчен вахар довза каст-каста безам болаш хулий шо?

- Хӏара дийнахьа тхо хьожаш да хоамашка; нахаца, новкъосташца къамаьл ду, гаргарча нахага гӀолла ховш хул малагӀа хувцамаш да вай мехка. Тхона лоархӀаме да тхоай Даьхенга фу хьал да хар, мехкахошца цхьана гӀадвуг цун таронаша.

- Фу ала ловргдар Хьона хьамсарча мехка бахача нахага?

- Сона лов машар, цхьоагӀо, шоаех тешаш хилар. Вай къам йоккхийча халонех чакхдаьннад, бакъда массахана сатохаш, духьалъотташ хьаденад. ГӏалгӀайчен тӀехьале сийрда хийла, хӀара гӀалгӀачо ший мехках доаккхал де йиш йолаш, моллагӀча моттиге вахаш хиларах.

Ший таронех тешаш хилар чӀоагӀагӀа хилда цун, наха хеташ долчул. Со тешаш ва, хӀара саг могаш ва республикан шийгара дика де. Массаза майра, корта хьалъайбаь лелалаш, Дала новкъостал долда дикача гӀулакхашта тӀехьа! Дала беркате болба вай мохк!

Лоацца хоам:

Къоастой Ӏалихана Микаил ваьв 1978 шера Магӏалбик-Шахьаре. Ше Эккажкъонгий-Юртара ва из.

Юххьанцара ишкол яьккхар цо МагӀалбика № 20 йолча юкъерча ишколе.

Кастлуш дезал баха хайшар Гарагорске, цу хана МагӀалбика кхален чуйоагӀаш хиннача (хӀанз нохчий Надтеречни кхале).

2024 шера цо яьккхар Нохчий бизнеса-урхаллен институт.

Цул тӀехьагӀа, адвокат волаш, бокъонаш лораяра даькъ тӀара болх лелабаьб Шолжа-Гӏалий тӀа.

2008 шера Микаил дӀавода Франце ваха.

2022 шера цо хьакхолл «Galgai-Gligvi» Ассоциаци-(Глигви гӏалгӏай цӏи гуржий меттала).

Дезалера хьал: фусама

- нана, бераш.