Цу тайпара болх бинза баргбоацарех ба. Буро кӀалхара Кхоартой урам, масала, вай хьаийцача, цига ба цхьа бӏаь гаргга кӀоаг. Цу урама бӏоахал тӏа цхьаннахьа гургдац наькъа такилг е саг дӀаоттаргвола кхоале, остановка я ала йиш йолаш; нувхаш чутувса яьшкаш, сердал, гӀандаш аз дувца а дувцац, уж-м мухха а мичад цига. Цу тайпара терко е езаш йола моттигаш вай юрташка кӀезига яц. Уж дешаш дувзаденна да вахара хьалаш хьакхолларца, бахархой вахара йоакхо яра йолча моттигашца, хӀана аьлча, хӀара ден-бус уж нах цига гӀолла хьал-Ӏо ух, из никъ царна безаш ба, юкъарлон доазув из хиларах тарра.

Иштта дале а, таханарча вахаре хувцамаш хиннад ГӏалгӀайчен лоамерча юкъарча даькъ тӀа. Хӏанз керда хьабайтача хоамо яхачох, Жӏайрахьа юкъара моттигаш тоаеш латт. Республикан бахархошта дика вахара хьалаш хьакхолл цига. Укхаза тоадеш да гӀашлой наькъаш; дӏайогӏ гаьнаш, кӀотаргаш, салаӀа моттигаш хьакхолл; физически культуран, спорта моттигаш кийчъю. Хозача лоамий куц Ӏаламца, тоадаьча урамашца геттара тарлуш хургда - из таханарча дуненна дезар да, из дӀакхоачаш да эзараш болча нахага. Вай цхьан хана уйла йора; Швейцаре санна хургдарий-хьогӀ вайцига, яхаш. Хӏанз кхетаду, безам хилча хьаде йиш йоацаш хӀама доацилга. Цига эшар ба къахьегам, хьалхашка оттадаь декхар кхоачашдар. Из хилча кхы а сийрдагӀа, хозагӀа, аттагӀа де йиш я моллагӀа керда хьакхоллаш дар.

Тӏехьарча шерашка дола хувцамаш гуш хилча, хоалуш да, ГӏалгӀайчен шахьарашка, юрташка дукхагӀа гӏишлош хургйолга, кхера теха, кхерах хьалъетта. Иштта кхы дукхагӀа хулаш доагӀа таханарча заман хоза кийчдаь дола вахара хьалаш, цо хьагойт вай къаман культура, цун Ӏадат, лостам. Из хила йиш я баьццарча баь тӀа зӏанарех хьалъэлла улла боккха яй, е никъ бекъалуча латташ йола къаьна ворда, е цӀеча пенах хьалъэхка дада доккха, кӀай сулхьаш. Кхоллама говзанчаш ГӏалгӀай мехка шортта ба, кагийбарашкара болабенна боккхагӀчарга кхаччалца - цар шеко йоацаш из санна дола хӀама хьаллоацаргда юкъара хьал тоадара, хоздара. Ховш да иштта хоза хьалаш хьакхоллара эшар ахча долга; цул совгӀа, говзанчаш а, из деррига керта чу дола.

Белгалду, Россе президента В.В. Путина Федеральни Гулламга ше кхайкарал деш белгалдаьккхар шахьараш, юрташ хозъяр; уж дегӀайоалаяр лоархӀамегӀа йола оагӀув хилар. Наха шоаш харжа еза цу тайпара моттигаш хьалъяра йола кхоллама хозал, хьалхарча аргӀагӏа де дезар. Тӏехьара тӀа дола новкъостал мехка Ӏаьдало лоаттадергда республикашта, цар уж моттигаш, паркаш, сквераш, шахьара исторически моттигаш тоаергйолаш.

Дика хургдар, вайна массанена довзаш дола, Магаса цхьан урамах цкъа лаьтта хинна жӏакех ловзара истолаш, гӀандаш, Магаса урамах санна; кхыча моттигашка латташ даларе. Иштта йоккха йоаца проекташ кхоачашйича, вай бахархошта цох совгӀаташ хургдар. Йоккха йоаца майдаш кийчйича, цига вай хьаьший а бахархой а шоайла дагабоалаш, салоӀама ха дӀахьош багӀаргбар. Безам хилча башха хало йолаш хӀама дац из, юрта бахача наха а из гӀадбаха хьаллоацаргда. Вайна дика хов, вӏаштӏардаьча цӀеной коашка, вай геттара ха йоацаш сихденна долхача хана, салаӀара лаьрхӀа дола гӀандаш латташ хилча, чӀоагӀа дика да, ца хилча даргдоацарех а да. Цунна гонахьа хьакхолл доазув тоадара дика хьал, вай да цига дахараш, къахьегараш, салоӀараш. Магасе, МагӀалбике, Наьсаре, Илдарха-Гӏалий тӀа, Шолже, ГӏалгӀайчен хӀара юрта йолаш я йоккха йоаца башхало: наха юкъе дика йовзаш я юкъара моттигаш, цу юртара Ӏадат чулоацаш хул уж. Бакъда долаш да массане юкъара хьал а. Уж я керда нах бовзара, нахацара къамаьл хилара йола моттигаш.

Цхьан хана, ах бӀаь шу хьалха, пхезза вӏаштӏардаьча цӀеношка бахача наха, шоашкара хьалхара дагадохийта, массехк гӀанд оттадир шоай цӀеной коашка. Тахан лаьрххӀа болча доал дара даькъ тӀарча болхлоша уж моттигаш хоза тоаю, сийрда лампаш ӀоегӀе, нувхаш чутувса яьшкаш оттайийя, берий майдаш хьалйийя.

Массайолча ханашка вайна массанена довзаш дола гӀанд - из «ара лоаттаеш йола мебель» хиннай, цига гуллу бераш, боккхийбараш, къоаной.

Тахан ГӏалгӀай мехка иштта тоаяь, хоза кийчъяь моттигаш тӀехьаюсаш яц рекламашка гуш болча Европан хозала боарамал. Из санна долча гӀанда тӀа вагӀаш, цхьан шоатта дийнахьа, дикача наха шоай тайпара уйла йовзийт. Укхаза цхьаннеца къамаьл дувца ӏохайча, дунен тӀа мел дола хӀама хозаргда, тамаш елга шийца дола. Цудухьа дукхача наьха вӀашагӀбетталуш шоай езаш йола моттигаш я. Цхьайолча хана царна уж гӀандаш хьамсарагӀа да цхьа хозача фаьлга тӀа ювцача, дошоца е дотоца хозъяьча мебелал. Из йоккха йоаца архитектуран кеп царна дагалоаттаеш да шоай дицлургдоаца вӀашагӀкхетар, дикача нахацара доттагӀал.