Эггара хьалха мехка кулгалхочо хаьттар предприятей кулгалхошка Къоастой Мусайга, Хоашаланаькъан Iамарханага техникаца, дӀатохаш йолча молхашца, дIадувча фунца, эшаш мел долчунца Ӏалашо мишта яьй. Цо хьалхадаьккхар шийца хиннача юртбоахама министра Гаьгенаькъан Мухьмада, цун гӀонча волча Келиганаькъан Илеза, юртбоахаме къахьегаш бараш хьаллаца беза, аьнна; хӀана аьлча цар тахан беш бар лоархӀаме болх ба.

Гаьгенаькъан Мухьмада яхачох, республиканна хӀара шера РФ юртбоахама министерствс новкъостал лоаттаду субсиди оалаш долча ахчанца, 500 млн сом луш. Из ахча юртбоахам дегӀабоалабара дӀадохийт, из бахьан долаш чуэцаш бола хьувкъам а дукхагӀа хул.

Беза хьаьший баха хилар «ГӀажарий-Юрт» ГУПа фу долча хьатта. Цига Кулгалхочо, дика а хеташ, белгалдир уж тайп-тайпара хилар: сибаза буц, чхьовга (рапс), кен, мукх.

Укхаза дийцар дикагӀа лоархӀаш дола фу, из да, дӀа дувш кӀезига мара ца эшаш, хӀаьта чуэцаш дукка дебаш дола фу». ХӀанз укх сахьате, ГУПашка цу тайпара фу леладу.

Из хезача Келаматанаькъан Махьмуд-Iаьлас хаьттар, цу тайпара фу дӀадера дӀадодар мел да, аьнна. Цунна жоп луш, Гаьгенаькъан Мухьмада аьлар, из хаттар дикка тахка дезаш да, бакъда цунга дӀадодар а кӀезига хургдац, аьнна, тӀатехар цо.

ДӀахо къамаьл хилар хьувкъамах лаьца.

«Оаха хӀанз кхоалагӀа шу да ка болча ялата лакха хьувкъам чуэца - 280 эзар тонн гаргга. Тхона лоархӀаме да, из массаза иштта хилийтар. Тахан тхо юртбоахам дегӀабоалабе хьож. Цу даькъ тӀа доахаш дола толамаш лакха а да, хӀана аьлча цунна даим терко лоаттаю. Сона хетаргахьа, тайп-тайпара ярмаркаш дӀахьош хила еза. Из бахархошта эшаш да керда, дикал лакха йола продукци эцара -баьцадаарашкара дулхага кхаччалца, - аьлар Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас».

ДӀахо республикан кулгалхо вахар коартолаш лелаеча «Хьоашаланаькъан» КФХ. Укхаза 100 гектара тӀа дӀаювш я коартол. ДикагӀа дола фу да дӀадувш дар: «Рэд Скарлетт», «Колумб», «Аризона».

Цар дика хилар да, уж вайцига дика хьахулаш хилар, яхаш, дийцар боахама кулгалхочо Хьоашаланаькъан Iамархана.

«Карарча шера ялх тайпара коартол дӀайийннай, из хьахиннай, гектара тӀара 40 центнер йоалаш. Из йоахкаш а тхоай моттигаш я тха республике, арахьа а дӀахьу: Дагестане, Ставропольски крае», - аьлар Хьоашаланаькъан Iамархана.

Шолжа кхален юртбоахамашка ше вахачул тӀехьагӀа Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас аьлар цӀаькха а, республикан юртбоахама министерствос, паччахьалкхено новкъостал дергда ахархошта массайолча оагӀорахьа.

Къаьстта белгалду, ГӀалгӀай Республикан кулгалхочо тӀадиллача декхарах; коартолаш, баьцадаараш дӀадийннад 2023 шера 1500 гектара тӀа, хьалха 900 гектар хиннача.