«Тха экспедици цига яхара маӀан дар, гӀалгӀай Ӏадатех дола ахьара технологе цхьа дакъа довзар, цун къахьегама гӀирс малагӀа хиннаб хар. Из я хица болх беш йола хьайра (хин хьайра), иштта кара кхестаю хьайра (келхьар). Цар балхах дола хоамаш довза дӀадоладаьд, из тахка безаш ба арахьара гулдаьча гӏирсашка гӀолла», - аьлар «Сердало» газетага Котанаькъан Марема.

Экспедице доакъашхошта мах бола хоам бовзийтар Пхьуй археологически экспедице кулгалхочо, Е.И. Крупнова цӀерагӀча Археологически центра Ӏилман болхлочо Тӏонганаькъан Мухьмада. Цо дийцар гӀалай даькъ тӀарча толамех. Къаьстта цу хана из болх дӀахьош, гучабаьлар келхьара лохера кхера – нана кхера. Из дика бисаб ца бохаш XVӏ-ча бӏаьшерен замангара денз. Цул совгӀа, кхыдола гӀирсаш корадаьд, кӀа охьаш дола.

Ӏилманхочо яхачох, массайолча моттигашка келхьара оатхалаш кораеш хиларо, иштта юртбоахаме леладеш хинна гӀирсаш а цу юкъе нийсдаларо хьагойт, ГӏалгӀайчен лоаман даькъ тӀа ка бола ялат леладаь хилар, иштта из охьаш а цох пайда эцаш а вай даьй баьхалга.

Тӏехьара тӀа хьайра лелаяра Ӏадатех дийцар Мадуров Дмитре - из ва «Тӏехьале» яхача гӀишлонхой- меттаоттадара ишкола ший доалахьара археолог. Цо хоам бир, гӀалашта лакхехьа, хи тӀа цхьан хана хьайра лаьтта хиларах Бакъда Ӏалама низо йохаяьй из, тахан из хинна лар йоацаш я. Иштта дале а, цох хотталуш болча археологически хоамо, наха юкъерча къамаьло хьагойт из мишта хиннай, цо наьха вахаре малагӀа дакъа лоацаш хиннад.

ГӏалгӀайчен РДНТ говзанчаш Лохерча Пхьуй баха хилар дувзаденна да, гӀалгӀай къаман мах баь варгвоаца культуран тӀехьале лораеш хиларца. Хьоар даккхара йола таронаш лелаяь хилар гучадаккхар, цу ханара хьайра мишта хиннай хар, малагӀа гӀирсаш леладаьд хар - из деррига чудоагӀа цун. Цо таро лу, дӀадоалаш латта къаман культуран хьал хьакхолла, из дӀахо дикагӀа тахка, кулгаговзала Ӏадаташ наха юкъе доаржаде.

Цига гулдаь масалаш чудоагӀаш хургда, ГӏалгӀайчен вахара-культуран оагӀонна, уж леладергда говзанчаша шоай тохкамашка.