Дуккхаза нийсденнад иштта… Рейд дӀаяхьа арабаьннача Ӏаьдала болхлоша машинашца леларашка шортагӀа, машинага совлен гӀар ца яйташ, лелар дех. Наьсаре, Магасе каст-каста вайна гуш сурт да-кх, лаьрхӀа машинага чӀоагӀагӀа гӀар яйтар духьа, глушитель Ӏояьккхе цхьабараша машинаш кхестаелга. ЦаӀаш цецбувлаш тӀехьахьеж, хӀаьта цхьабарий чӀоагӀа саготду дер дайнараша леладеча цу ийрчача гӀулакхо.

Къаьстта сайран, бийса тӀаеча болалу цу машиний дай корзагӀбовла. Ӏаьдала болхлоша цу нахага боаггӀача боараме къамаьл деш, тахан лаьгӀденнад ала йиш я из сатем боабаь гӀулакх. Дийшача наха, маьждигий имамаша дукха дийцад цу нахага кхайкарал деш, боккъала а эхь хийте нахаца лерхӀам лелабе, цар сатем ма боабе, паргӀатта салаӀа бита нах, яхаш. Историкаша белгалдечох, геттара чӀоагӀа гӀар яйташ уж машинаш хехка чам хилар; машинаш, мотоциклаш хьаяьннача хана денз хьадоагӀаш да. Геттара чӀоагӀа гӀар еш, Ӏаьржа кӀур аратувсаш, цу берригача наькъа «паччахь» хиле воагӀаш хул цхьавар. Цунга хаьттача, нах цецбувлаш чӀоагӀа хоза хӀама да из.

Шу мел доал, машинаш дукхагӀа яржаш латт дерригача дунен тӀа, цар аратувсача кӀуро, газаша адама сатем боабаьб. Тахан даггара къахьегаш ба из гӀулакх мишта аттачахьа доакхаргдар-хьогӀ, яхаш.   Москверча наькъашка из гӀар южаеш дола гӀирсаш увттадаьд. Наха йоккха паргӀато еш да из гӀулакх. Цу мугӀарерча болхлоша эггара чоалханегӀа латта моттигаш хорж, уж гӀирсаш дӀаувттадеш. Теша лов, кастта вай мехка а  уж увттадергхиларах, тӀаккха хана йӀоахалца ховргда-кх цар болх мишта бу.

Тахан юкъедаьккха да, геттара чӀоагӀа машинага гӀар яйташ, 96 децибелал лакхагӀа из хуле, машина даьна 500 сомагара 20 эзар сомага кхаччалца, гӀод тоха яха къамаьл. Геттара чӀоагӀа ашараш лекхаш, наха новкъарле еш машинаш хехка гӀулакх, кхыча шахьарашка хьежача, вай мехка кӀеззига аттагӀа да ала йиш я. Из леладу шоай новкъостий цецбаха гӀертача, тахан кхийнача кагирхоша.

Совлен гӀараш, таташ доаца адам, деррига дуне паргӀата хул. Масала, Ӏилманхоша яхачох, тока станце, хи тӀарча гӀар еча кемай татах фордахьакхарч, сувсакхаш дов йиш я. Иштта да сага хьал а. Массахана хьахозаш сатем боабеш йола гӀараш, таташ хилча, саг дорхвала, дегӀа могашал эшаяла волалу. Цхьаннена а дац из ла атта. Таханарча вай вахаре иштта йола гӀараш гобаьккха я… Цхьаннахьа телевизор я даггара хьалувш, дехьагӀа цхьанне телефон я дуне дохо санна гургал бетташ, пенал дехьагӀа цаӀ даггара бурув кхостаде эттав… Ах бийса яьлча дӀалаьгӀделе, юха Ӏуйре хьаотташехь, долалу из деррига. Цудухьа берригаш а этта, сатем бола, гӀар йоаца моттигаш лехаш ба. Хин юхе, хьун йисте, гувнаш долча, парке, сквере вагӀа дог доагӀаш хул вайх моллагӀа саг тахан.

Сатем латта моттиг кораяр йоккха ганз я вай заман чухь. ЛерттӀа кхетам бола, нахаца эхь, бехк леладе ховш вола саг массахана ше сага новкъа хилар кхераш, ма хулла кӀезигагӀа гӀар еш хила веза. Эхь, эздел хиларо леладайтац уж хьаштдоаца хӀамаш нахага. Вай мехка тахан дукха я машинаш, трактораш, мухь кхухьа машинаш. ДукхагӀа йолча моттигашкара наькъаш готта да, наьха цӀенош наькъашта юхе латт. ГӀар йижа ха бийса гаьнаяьлча мара хилац. Ӏаьдала, бахархошта хьалхашка латтача керттерча декхарех хила деза, из хьал ма хулла тоадар, наха сатеме дола денош хилийтар. Цу хӀамо оттабаь нах эгӀазъаха болалу, паргӀатта салаӀа, Ӏовижа вӀаштӀехьадалац.