Гӏалгӏайчен ӏилманхочо дакъа лаьцар, «Йилла ха йоацаш Нюрнберг» яхача кхетаче
Гӏалгӏай паччахьалкхен университета Даьймехка исторе кафедран кулгалхочо, исторически ӏилмай кндидата, доцента Матенаькъан Тимура дакъа лаьцар «Йилла ха йоацаш. Нюрнберг. 80 шу» яхача Халкъашта юкъерча ӏилман-хӏама довзара кхетаче. Из хӏанз Москве дӏахьош я, керте лаьттача нацистски зуламхошта, Халкъашта юкъерча тӏема трибунало кхел яь 80 шу дузаш хиларца ювзаенна. Гӏалгӏайчен ӏилманхочо доклад йийшар «Вермахта зуламаш, иштта ССах Магӏалбик лораеш баь тӏом» яха.
Ше доклад ешаш, Хьусена Тимура хьалха ше дӏахьош хиннача балха ларда тӏа белгалйир цхьацца йола керттера моттигаш, тӏема зуламашта юкъе вермахт дакъа лоацаш хиннаяц яхар бакъ доацилга гойташ йола. Докладага ладийгӏар? терко тӏайохийташ, из йийша ваьнначул тӏехьагӏа а дукха дийцар из дош дӏа-юха эцаш», - аьлар ИнгГУ «Сердало» газетага.
Кхетаче дӏахьош яр Российски Федераце Президента чуйоагӏаш йолча Къаман исторически дагалоаттама центро, иштта Коталон музейс хьаллоацаш.
Из кхетаче йоаржайир керттерча массехк даькъ тӏа: «Манеж» яхача паччахьалкхен гойтама зале, иштта Поклонни гув оалача моттиге, РФ Герзашцарча низий музее. Йоккха кхетаче дӏайихьар паргӏатача, дикача хьалашка. Исторически дагалоаттама Къаман центро аларах, 1945-1946 шерашка Нюрнберга Кхел яра гӏулакх (Нюрнберга процесс) дӏахьош хиннача моттига №600 йолча зала цхьацца дола дакъа хийцадар, цу ханашка хинначоа тарадерзадеш. Цу балха иштта кийчо яь хиларо кхы а чӏоагӏагӏа уйла тӏаяхийтар цу ханашкара нацизм ювцаш лаьттача хьала, цига белгалдир исторически моттигий, каьхатий мах баь варгвоаца лоархӏам хилар.
