ГӏалгӀай мехка дицлуц, фашисташа концлагерашка тӀалоаттадаь Ӏазап
ГӏалгӀай Республикан Росгварде болхлоша тешшаме лорадеш, кхувш йоагӀача тӀехьенга кхоачийт дунен истори. Халкъашта юкъера фашистий концлагерашка нах мукъабаьнна ди хиларах, дешара моттигашка Денала урокаш дӀайихьар, яхаш, дийцар «Сердало» газетага Росгварде урхаллен зарбан болх лелабеш йолча Сампенаькъан Салимас.
Шоай вӀашагӀкхетар долаш, доал дара даькъ тӀарча болхлоша терко тӀаяхийтар дешархой цу денна, вай мехка санна дерригача дуненна а из ди дагалатташ хилар белгалдеш. Илдарха-Гӏалан ОВО болхлочо, полице воккхагӀа волча лейтенанта Новразанаькъан Адама белгалдир, 1945 шера бекарга бетта 11-ча дийнахьа, Бухенвальд концлагере лаьца боахка нах гӀайттар, дерригача къамий нах а цу юкъе болаш. Цо яхачох, бархӀ шера цига Ӏазапе оттавир 56 эзар саг, цу юкъе 19 эзар есарал бига советски тӀемхой а болаш. Лаьца боахкарашта хоаделар германе эскараш дикача хьале цахилар, лийца боахка нах тӀаккха гӀайттар. Лоаццача хана цар хьалаьцар ха деш йола айенначара моттигаш, доккха доазув чулаца кхийра, тӀаккха радиога гӀолла «SOS» хоам бир (халкъашта юкъера кӀалбисача наьха хоам).
«Цхьаккха а хӀаманна бехке боаца нах лаьца чубохкарах, гуш дар советски нах, деррига къамаш хӀалакде уж боахкилга. Из гӀулакх, таханарча денга кхоачаш, Россе моастагӀаша вайна духьала леладеш да. Кхувш йоагӀача вай тӀехьенна ха дезаш да шоашца моастагӀа мишта хургва», - аьлар майора Магомедов Салмана.
